فاطمه سادات اسحاقی - دانشجوی دکتری زبان های باستانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات، تهران، ایران
احسان چنگیزی - استادیار گروه زبان شناسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
مجتبی منشی زاده - استاد گروه زبان شناسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

در زمان ساسانیان متون مذهبی زرتشتی، مسیحی و بودایی به زبان های ایرانی میانه برگردانده شد. در این دوران، موبدان زرتشتی پس از گردآوری متن اوستا، به زبان فارسی میانه آن را ترجمه و تفسیر کردند. این ترجمه و تفسیر اوستا را زند نامیده اند. شیوه برگردان این متون واژه به واژه است و مترجمان به واژه ها و نحو زبان اوستایی پای بند بوده اند. این ترجمه ها تحت اللفظی است، به این معنا که مترجمان در برابر هر واژه اوستایی واژه ای در زبان پهلوی یا فارسی میانه برگزیده و در چینش آنها نیز به ترتیب واژه ها در جملات اوستایی نظر داشته اند. در انتخاب معادل پهلوی این کلمات به صورت ظاهری واژه اوستایی و نیز اشتقاقی که مترجم برای آنها در نظر داشته توجه شده است. سبک جمله بندی متن اوستایی نیز حفظ شده و جملات، ساخت معمول زبان پهلوی (فارسی میانه) را ندارند. در این مقاله کوشیده ایم تفاوت های میان متن مهم اوستایی ویسپرد و زند آن را که از متون مهم دین زرتشتی است، بررسی کنیم.

اوستا, زند, ویسپرد, تصریف, حالت