ملیحه عرفانی - استادیار، گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه زابل، زابل، ایران. (مسوول مکاتبات)
طاهره اردکانی - استادیار، گروه علوم و مهندسی محیط زیست، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران.
سمانه مومنی اردکانی - دانش آموخته محیط زیست، دانشگاه زابل، زابل، ایران.

زمینه و هدف: امروزه گردشگری یکی از عوامل اصلی توسعه اقتصادی‎ ‎و اجتماعی در بسیاری از مناطق جهان است. کشور ایران با وجود تنوع بالای منابع تفرجی طبیعی و فرهنگی جایگاه واقعی خود را چه در گردشگری خانگی و چه گردشگری دورن مرزی نیافته است. شهرستان سپیدان واقع در استان فارس نیز از این قاعده مستثنی نیست. از این رو مطالعه حاضر با هدف بررسی عوامل انسانی موثر بر گردشگری این شهرستان انجام شد. روش بررسی: در این مطالعه بر اساس چارچوب ارائه شده در روش SWOT عوامل انسانی موثر بر گردشگری شهرستان سپیدان در قالب عوامل خارجی (فرصت و تهدید) و داخلی (قوت و ضعف) تهیه و از کارشناسان خبره در بازه لیکرت نظرخواهی شد. مجموعه نظرات جهت بررسی نقش عوامل فرصت و تهدید بر عوامل قوت و ضعف گردشگری با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری- حداقل مربعات جزئی (SEM-PLS) بررسی شد. یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که ۵۰ % تغییرات عامل قوت با سایر عوامل و۳۰ % ضعف های گردشگری با عامل خارجی فرصت و تهدید تبیین می شود. در مدل پژوهش نقش عامل خارجی فرصت بر عامل داخلی قوت مثبت و معنی دار (۰۱/۰>p) به دست آمد، همچنین نقش عامل خارجی تهدید بر عامل داخلی ضعف نیز مثبت و معنی دار (۰۵/۰>p) است و برای سایر مسیرها اثر معنی داری در مدل به دست نیامد. بحث و نتیجه گیری: گردشگری منطقه مورد مطالعه با توجه به معنی دار بودن اثر عوامل خارجی بر عوامل داخلی در موقعیت تهاجمی و تدافعی قرار دارد. استفاده از روش های نوین آماری مانند حداقل مربعات جزئی (PLS) کمک می کند تا با اعتماد بیشتری راهبردهای توسعه گردشگری را تعیین و جهت گیری اقدامات مدیریتی را در آینده هدایت کرد.

مدل سازی, گردشگری, حداقل مربعات جزئی (PLS), ماتریس SWOT