بررسی تنوع ژنتیکی اسب عرب و تیره های مختلف آن با استفاده از نشانگرهای ریزماهواره

چکیده مبسوط مقدمه: در بین نژادهای اسب کشور، اسب عرب بیشترین جمعیت را دارد. اسب عرب زیبا و مقاوم در برابر شرایط سخت محیطی است و بیشتر در مناطق جنوبی کشور پرورش داده می شود. با توجه به جمعیت زیاد این نژاد در کشور، تیره های مختلفی از آن پدید آمده است که ممکن است از نظر ژنتیکی تفاوت هایی داشته باشند. اطلاع از این تفاوت ها در مدیریت ذخایر ژنتیکی و حفظ آن اهمیت زیادی دارد. هدف پژوهش حاضر بررسی میزان تنوع ژنتیکی اسب عرب و تیره های مختلف آن در ایران می باشد. مواد و روش ها: در پژوهش حاضر تنوع ژنتیکی نه تیره اسب عرب ایران شامل تیره های کهیلان، عبیان، حمدانی، صگلاویه، جلفان، خرسان، ملیحه، نسمانی و ودنه بررسی شد. تشخیص تیره ها بر اساس اطلاعات کتاب تبارنامه اسب عرب فدراسیون سوارکاری جمهوری اسلامی ایران انجام گرفت. کلیه نمونه ها با استفاده از ۱۲ نشانگر ریزماهواره توصیه شده توسط انجمن ژنتیک حیوانی (ISAG) تعیین ژنوتیپ شدند. الکتروفورز قطعات تکثیر شده DNA توسط دستگاه ژنتیک آنالایزر ۳۱۳۰ انجام شد. آنالیز داده ها با استفاده از نرم افزارهای GENALEX نسخه ۲/۰ و NTSYS نسخه ۲/۰۲ انجام شد. یافته ها: در مجموع ۱۰۰ آلل با استفاده از این تعداد نشانگرها روی ۲۵۱ راس اسب عرب شناسایی شد. نشانگرهای ASB۱۷ با میانگین ۷/۲۲ آلل و HTG۴ با میانگین ۴/۷۷ آلل در میان تمام تیره ها به­ ترتیب دارای بیشترین و کمترین تعداد آلل بودند. بیشترین و کمترین میزان هتروزیگوسیتی مشاهده شده در نشانگر AHT۴ با میانگین ۰/۷۸۶ و نشانگر ASB۲۳ با میانگین ۰/۶۳۱ آلل در تمام تیره های مورد بررسی مشاهده شد. همچنین بیشترین و کمترین میانگین هتروزیگوسیتی مورد انتظار به­ ترتیب در نشانگرهای AHT۴ با ۰/۷۸۴ آلل و ASB۲ با ۰/۵۹۸ آلل برآورد شد. میانگین شاخص شانون برای همه جایگاه ها برابر با ۱/۴۲۷ به­ دست آمد. آزمون تجزیه به مولفه های اصلی، گروه بندی خاصی ناشی از جدا شدن جمعیتی تیره های مختلف اسب عرب، مشاهده نشد و همه اسب ها در یک ناحیه روی محور مختصات قرار گرفتند. نتیجه گیری: به کمک نتایج به دست آمده از پژوهش حاضر می توان درک بیشتری از ساختار ژنتیکی تیره های مختلف اسب عرب داشت. همچنین نتایج این تحقیق می تواند به پرورش دهندگان اسب برای مدیریت تنوع ژنتیکی و اصلاح نژاد آنها کمک کند. از آنجا که تنوع ژنتیکی نسبتا زیادی در درون تیره های مختلف اسب عرب وجود دارد، بنابراین پتانسیل خوبی برای اجرای برنامه های اصلاح نژادی جهت بهبود کارایی و جلوگیری از انقراض آنها فراهم می باشد.

Keywords:

Genetic resources , Heterozigosity , Local breeds , Population genetic , ژنتیک جمعیت , ذخایر ژنتیکی , نژادهای بومی , هتروزیگوسیتی