سحر فروزان مهر - Faculty of Agriculture, Urmia University
یونس علی علیجو - Department of Animal Science, Faculty of Agriculture, Urmia University
بهزاد اسدنژاد - Faculty of Agriculture, Urmia University

چکیده مبسوط مقدمه و هدف: به منظور بهره ­وری بالا می­ بایست بزغاله ­ها را پس از زایش وارد سیستم­های کنترل شده پرواربندی کرد که در این حالت بزغاله­ ها با وزن حدود ۳۰ کیلوگرم روانه کشتارگاه شده که از کیفیت لاشه بالا، مشتری­ پسندی بیشتر و مواد مغذی بالاتری برخوردار بوده و همچنین شیر بزهای مادر به فروش می­رسد که از جنبه­ ی اقتصادی برای دامپرور بسیار حائز اهمیت است و سبب افزایش بهره ­وری می­ شود. بنابراین زودشیرگیری و استفاده از جیره های آغازین با سطوح انرژی بالا می­تواند در رسیدن هر چه زودتر بزغاله­ ها به وزن هدف یک راهکار عملی باشد. مواد و روش ­ها: این آزمایش به ­منظور بررسی اثر تغذیه با سطوح مختلف دانه کلزا به عنوان مکمل چربی در جیره آغازین بر عملکرد و متابولیت­ های شکمبه­ ای­ و خونی بزغاله­ های زود شیرگیری شده مهابادی انجام شد. تعداد ۲۰ راس بزغاله نر و ماده مهابادی بعد از تولد به مدت ۴ هفته با شیر مادر تغذیه شدند. در ادامه بزغاله ها به­ صورت تصادفی به ۴ گروه ۵ راسی تفکیک و بعد از طی دوره عادت­ پذیری به ­مدت ۲ هفته، در قالب طرح کامالا تصادفی به ­مدت دو ماه با جیره­ های آزمایشی تغذیه شدند. جیره های آزمایشی شامل خوراک آغازین با نسبت کنسانتره به علوفه ۱۰:۹۰ و مقادیر متفاوت دانه کلزای آسیاب شده (۳، ۵/۴ و ۶ درصد) به ­عنوان منبع چربی بود. یافته­ ها: نتایج نشان داد که اثر تیمارها بر ماده خشک مصرفی و افزایش وزن بزغاله ها معنی دار بود (۰/۰۵>p). بیش ترین مقدار مصرف ماده خشک و افزایش وزن در تیمار ۳ درصد دانه کلزا مشاهده شد. قابلیت هضم ماده خشک، ماده آلی، عصاره اتری، پروتئین خام و همچنین مقدار PH شکمبه تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت؛ اما قابلیت هضم الیاف نامحلول در شوینده خنثی در تیمار ۳ درصد دانه کلزا بیش تر از ۴/۵ و ۶ درصد بود (۰/۰۵>p). مقدار گلوکز و کلسترول خون کاهش معنی داری در همه ی تیمارها نسبت به گروه شاهد نشان داد (۰/۰۵>p). نتیجه­ گیری: به طورکلی می­توان نتیجه گرفت که زود از شیرگیری بزغاله ­ها با تغذیه ­ی جیره آغازین و دانه ­ی کلزا می­ تواند باعث بهبود مصرف خوراک و افزایش وزن و به تبع آن باعث زودتر رسیدن به وزن موردنظر شود؛ بنابراین استفاده از سطح ۳ درصد دانه­ ی روغنی کلزا به همراه ۸۷ درصد کنسانتره استارتر در تغذیه­ ی بزغاله ­های زود شیرگیری شده مهابادی توصیه می­شود.

Dry mater intake, Mahabadi breed, Starter, Unsaturated fatty acids, Weight gain, استارتر, اسیدهای چرب غیر اشباع, افزایش وزن, ماده خشک مصرفی, نژاد مهابادی