سودابه پرهیزکار - graduate of Tehran University of Agriculture and Natural Resources, Karaj, Iran
مجتبی زاغری - Department of Animal Science, University of Tehran, Karaj, Iran
مهدی ژندی - Department of Animal Science, Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran

چکیده مبسوط مقدمه و هدف: باسیلوس کوآگولانز سویه جدیدی از گروه پروبیوتیک هاست که علاوه بر اسپوردار بودن، موجب تحریک ترشح لاکتیک اسید در دستگاه گوارش می شود.  این آزمایش به منظور مطالعه اثر باسیلوس کوآگولانز۱ بر صفات عملکردی و فلور میکروبی دستگاه گوارش جوجه ­های گوشتی سویه راس ۳۰۸ انجام شد. مواد و روش­ ها: به منظور مطالعه اثر مکمل پروبیوتیکی باسیلوس کوآگولانز در تغذیه جوجه­ های گوشتی، آزمایشی روی تعداد ۹۶۰ قطعه جوجه گوشتی نر سویه راس ۳۰۸ با میانگین وزن ۰.۱۲±۴۰ گرم در قالب طرح کاملا تصادفی و در چهار گروه آزمایشی انجام شد . هر گروه آزمایشی شامل  ۱۲ تکرار ۲۰ تایی بود.  دوره­ های تغذیه­ ای شامل دوره آغازین (۱۰-۱ روزگی) ، دوره رشد (۲۵-۱۱ روزگی) و دوره پایانی (۴۲-۲۶ روزگی) بود.  گروه های آزمایشی شامل ۱) جیره پایه بدون استفاده از باسیلوس کوآگولانز، ۲) جیره پایه با اضافه کردن مکمل پروبیوتیکی به میزان ۴۰۰ گرم در تن خوراک۲ در دوره آغازین و رشد و ۲۰۰ گرم در تن خوراک۳ در دوره پایانی، ۳) جیره پایه با اضافه کردن مکمل پروبیوتیکی به میزان ۴۰۰ گرم در تن خوراک در دوره آغازین و  ۲۰۰ گرم در تن خوراک در دوره رشد و پایانی و ۴) جیره پایه با اضافه کردن مکمل پروبیوتیکی به میزان ۲۰۰ گرم در تن خوراک در دوره های آغازین، رشد و پایانی. صفات تولیدی شامل افزایش وزن بدن، خوراک مصرفی، ضریب تبدیل غذایی در پایان هر یک از دوره ­های آغازین، رشد و پایانی اندازه گیری شد. در روزهای هفتم و ۴۰ام، دو قطعه جوجه از هر تکرار با گاز دی اکسید کربن کشتار شدند و روده کور آن­ها جدا شد. این نمونه ­ها طی پروتکل­ های مشخص، برای شمارش کلستریدیوم پرفرجنس۴،ای­کولای، المونلا، استرپتوکوکوس۵ و لاکتوباسیلوس ­ها۶ به آزمایشگاه ارسال شدند. همچنین دمای کلوآک تمامی جوجه­ های باقیمانده در طرح آزمایشی در روز ۴۰ آزمایش اندازه گیری شد. میزان کل نیتروژن دفعی محتویات بستر و pH محتویات بستر در روز ۴۰ اندازه گیری شد. یافته ­ها: مصرف باسیلوس کوآگولانز بر افزایش وزن جوجه­ ها تا ۴۲ روزگی تاثیر معنی­ داری نداشت ولی نسبت به گروه شاهد، گروه های دریافت کننده باسیلوس کوآگولانز افزایش وزن بالاتری را نشان دادند. در دوره آغازین و پایانی، مصرف باسیلوس کوآگولانز موجب کاهش مصرف خوراک شد (۰/۰۵p≤). در ۴۲ روزگی، گروه­های دریافت کننده باسیلوس کوآگولانز، ضریب تبدیل پایین­تری را نسبت به گروه شاهد نشان دادند. افزودن باسیلوس کوآگولانز به جیره غذایی جوجه ­های گوشتی در ۴۰ روزگی اثر معنی­ داری بر افزایش جمعیت لاکتوباسیل­ ها داشت (۰/۰۵p≥). از طرف دیگر،  با مصرف باسیلوس کوآگولانز، کاهشی در جمعیت باکتریایی کلستریدیوم­ها، استرپتوکوک­ها و اشرشیا کولی۷ دیده شد (۰/۰۵p≥).  نتایج این آزمایش نشان می­دهد که جوجه های گوشتی دریافت کننده باسیلوس کوآگولانز، میزان نیتروژن۸ فرار مدفوع کمتری نسبت به گروه شاهد تولید کرده ­اند (۰/۰۵p≥). همچنین، استفاده از این ترکیب باکتریایی در جیره جوجه­ های گوشتی سبب کاهش دمای کلوآک جوجه­ ها نسبت به گروه شاهد شده است (۰/۰۵p≥). افزودن این باکتری به جیره جوجه­ های گوشتی اثری بر pH بستر نداشت (۰/۰۵p≥). نتیجه­ گیری: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که مکمل سازی جیره با باسیلوس کوآگولانز سبب افزایش وزن بدن و کاهش ضریب تبدیل غذایی و تعادل جمعیت میکروبی مفید دستگاه گوارش می شود.

Bacillus coagulans, Broiler chick, Litter nitrogen, Microbial flora, Performance, باسیلوس کوآگولانز, جوجه گوشتی, عملکرد, فلور میکروبی, نیتروژن بستر