زهره مریانجی - استادیار گروه جغرافیا، آب و هواشناسی دانشگاه سیدجمال الدین اسدآبادی، همدان، ایران (نویسنده مسئول).
مسلم درویشی - مربی گروه مهندسی نقشه برداری دانشگاه سیدجمال الدین اسدآبادی، همدان، ایران.

چکیده پوشش برف یک پدیده­ی مهم هیدروژئومورفولوژیکی است، آب ناشی از ذوب برف یک منبع حیاتی در تغذیه­ی آب­های زیر زمینی در بسیاری از نقاط جهان بوده و سهم چشمگیری در سیلاب رودخانه­ها دارد. برف یکی از فاکتورهای مهم کنترل­کننده ی هیدرو اقلیم هر ناحیه ی جغرافیایی است که تابع عوامل هیدروژئومورفولوژیکی مانند شیب و جهت دامنه است. تحقیق اخیر در فن­آوری سنجش از دور، ترکیب مناسبی را از تحلیل­ها و تعیین سهم شیب وجهت دامنه و تغییرات دما و بارش در بررسی پوشش برف در ارتباط با مدل­های هیدرولوژیکی در اختیار قرار می­دهد، بر این اساس برای تشخیص سهم ناهمواری ها (جهت و میزان شیب دامنه) در ریزش برف در دو طرف دامنه شمالی و جنوبی کوهستان الوند از تلفیق مدل NDSI و مدل همسازها استفاده گردید، نتایج نشان می دهد دامنه­ی شمالی منطقه­ی مورد مطالعه (حوضه­ی آبریز عباس­آباد) هفت درصد بارش برف بیشتری نسبت به دامنه­ی جنوبی دریافت می کند. تاثیر دامنه در میزان پوشش برف را مدل آماری همسازها نیز تایید می کند، چنانچه بر اساس یافته­ها این مدل مقدار واریانس همساز دوم در دامنه­ی شمالی الوند (حوضه­ی آبریز عباس­آباد) ۲۸ درصد و در دامنه جنوبی آن (حوضه­ی آبریز تویسرکان رود) ۲۰ درصد است و علت آن دریافت کمتر انرژی خورشید و سرمای بیشتر دامنه­ی شمالی در حوضه­ی آبریز عباس­آباد است. همچنین میزان برف در منطقه­­ی تحت تاثیر عواملی نظیر شیب دامنه، متغیر بوده است. به­طور کلی بر اساس یافته ها می توان گفت روند پوشش برف در دو طرف دامنه­ی  الوند در دهه­ی اخیر رو به کاهش است و می تواند چالش زیست محیطی منطقه در سال­های اخیر باشد.

کلمات کلیدی: عوامل هیدروژئومورفولوژیکی, تصاویر ماهواره لندست, NDSI