پهنه بندی تراز آب زیرزمینی دشت مرند بر اساس پتانسیل های موجود

چکیده     سطح و کیفیت آب­های زیر زمینی در ارتباط با متغیرهای مختلف تغییر می­کند. هدف از این تحقیق، تخمین تغییرات زمانی و مکانی تراز آب زیرزمینی دشت مرند می باشد. برای این منظور، محاسبات بیلان آبی در نرم افزار Excel و پهنه بندی مکانی تغییرات در ArcGIS انجام شد. نتایج بررسی ها در وضعیت موجود نشان می دهد که در دوره­ی آماری ۳۲ ساله تراز آب زیرزمینی دشت به طور متوسط با افتی معادل ۵۲ سانتی متر در سال و در ۱۰ سال اخیر به طور متوسط با افتی معادل ۴۸ سانتی متر در سال روبرو شده است. برای بررسی روند تغییرات تراز آب زیرزمینی دشت در سال های آتی، ابتدا آبخوان دشت مرند به چهار پهنه­ی مختلف تقسیم و سپس سه سناریو به صورت، ۱) تامین همه­ی مصارف از منابع آب زیرزمینی، ۲) تامین مصارف شرب و صنعت از رودخانه­ی ارس، ۳) تامین مصارف شرب و صنعت از رودخانه­ی ارس و اعمال مدیریت مصرف بهینه تعریف شد و در نهایت برای هر یک از سناریوها، تراز آب زیرزمینی دشت در شهریور ۱۳۹۳ و ۱۳۹۸ پهنه بندی گردید. نتایج بررسی­ها نشان می دهد که در سناریوی اول، با تشدید افت سطح آب زیرزمینی در تمامی پهنه ها، وضعیت آبخوان بحرانی تر شده و افت تراز آب زیرزمینی در برخی نواحی به ۶/۲ متر می رسد. با اعمال سناریوی دوم، تراز آب زیرزمینی دشت حداقل ۶۷/۱ و حداکثر ۹۳/۱ متر افزایش می یابد و با ادامه این روند بعد از ۱۴ سال آبخوان به وضعیت سال ۱۳۸۴ برمی گردد. همچنین با اعمال سناریوی سوم تراز آب دشت، حداقل ۷۸/۴ متر و حداکثر ۲۹/۵ متر افزایش می یابد که با ادامه این روند بعد از ۵ سال آبخوان به وضعیت سال ۱۳۸۴ برمی گردد.

Keywords:

کلمات کلیدی: آبخوان , پهنه بندی , تراز آب زیرزمینی , دشت مرند , ArcGIS