حسین عساکره - استاد گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه زنجان، ایران
فرامرز خوش اخلاق - استادیار گروه جغرافیا طبیعی، دانشگاه تهران، ایران
زینب شامحمدی - دانشگاه زنجان

نوسانات اطلس شمالی الگوی موثری از تغییرپذیری گردش عمومی جو در محدوده­ی برون حاره نیمکره­ی شمالی و از عوامل اصلی کنترل عناصر اقلیمی مانند بارش و دما است. دارای اثرات اقتصادی و اجتماعی بزرگ بر بخش های انرژی، کشاورزی، صنعت و ... است. بنابراین با توجه به اهمیت این نوسان بر فعالیت های بشری و رابطه­ی آن با عناصر اقلیمی و از جمله بارش، سبب گردید تا به شناسایی و تحلیل و گروه­بندی فاز مثبت این نوسان و در پی آن استخراج الگوهای توام با آن پرداخته شود. داده های مورد نیاز این تحقیق شامل اندازه گیری های مقادیر بارش به صورت روزانه برای ایستگاه های سینوپتیک، اقلیمی و باران سنجی کل کشور از سال ۱۳۸۸-۱۳۴۰ می باشد که از دو منبع سازمان هواشناسی و وزارت نیرو گردآوری شد و با استفاده از روش آماری چندمتغیره و به کارگیری از نرم­افزار matlab،surfer و grads به استخراج الگوهای همدیدی حاصل از این فاز پرداخته شده است. در نهایت پنج الگو استخراج و نشان داد که با وجود شرایط پایداری در پنج الگوی سطح زمین در این فاز، میزان ریزش های جوی بالا بوده است که توجیه این مطلب با استفاده از الگوهای تراز ۵۰۰ هکتوپاسکال صورت گرفت. ایران در جلوی محور ناوه­ی مربوط به مدیترانه واقع شده است. بنابراین ریزش های جوی کشور تحت تاثیر این ناوه در زمستان رخ داده است.

نوسان, ایران, تحلیل همدید, فاز مثبت, تحلیل خوشه ای