هادی نیری - استادیار گروه ژئومورفولوژی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه کردستان
خبات امانی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته هیدروژئومورفولوژی دانشگاه تهران.
حمید گنجائیان - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته هیدروژئومورفولوژی دانشگاه تهران.

مطالعات و بررسی ویژگی­های فیزیکی و مورفولوژیکی رودخانه­ها از جمله­ی اولین و مهم ترین اقدامات در طراحی و اجرای طرح­های هیدرولوژیکی به شمار می­آید. از اهداف پژوهش حاضر بررسی مشخصه­های فیزیکی حوضه­ی آبریز تروال و ویژگی­های هیدرولوژی، هیدروگرافی و هیدروژئومورفولوژی آن با استفاده از روش های آماری و نرم افزاری جهت نیل به اطلاعات مناسب برای برنامه­ریزی­ها و اجرای طرح­های عمرانی و آبخیزداری می­باشد. رودخانه­ی تروال از زیرحوضه های دریای خزر بوده که مساحت حوضه­ی آبریز آن تا محل تلاقی آن با رودخانه­ی قزل اوزن ۶۹۵۵ کیلومترمربع می­باشد. با توجه به آمارهای موجود بین سال­های ۹۰-۱۳۵۰ میانگین دمای سالانه ایستگاه­های هواشناسی و سینوپتیک حوضه­ی ۵/۱۲ درجه­ی سانتی گراد و بارش سالانه ۳۵۲ میلی متر است که نشان دهنده­ی نیمه خشک بودن شرایط اقلیمی حوضه می­باشد. محاسبات صورت گرفته نشان می­دهد که تراکم شبکه زهکشی در این حوضه کم بوده و تعداد آبراهه­ها در واحد سطح اندک می­باشد. با توجه به اینکه سطح حوضه­ی مورد مطالعه دارای پوشش گیاهی تنک و در مواردی نسبتا متراکم است، ضریب رواناب ۳۵/۰ درصد، زمان تاخیر حوضه ۶۵/۱ ساعت، و زمان تمرکز آن ۷۵/۲ ساعت است. نتایج به دست آمده موید آن است که تحت تاثیر عواملی مانند میزان بارندگی، شیب کم حوضه، رسوبات دانه ریز منفصل و نفوذ زیاد، میزان رواناب حوضه بسیار ناچیز بوده و بارندگی در این منطقه به سرعت فروکش می­کند به همین دلیل میزان فرسایش­پذیری خاک در این حوضه بسیار اندک و قابل کنترل می­باشد. به علاوه منحنی تغییرات دبی سیل با گذشت زمان انحنای ملایمی دارد که حاکی از مصونیت نسبی حوضه در مقابل خطر سیل است.

هیدروژئومورفولوژی, هیدروگراف, سیستم اطلاعات جغرافیایی, رواناب, رودخانه تروال