موسی عابدینی - دانشیار ژئومورفولوژی،گروه جغرافیای طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی
روقیه فتحی جوکدان - دانش آموخته ژئومورفولوژی گروه جغرافیای طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی.

امروزه پدیده­ی سیل یکی از پیچیده­ترین رخداد­های مخاطره­آمیز است که بیش از سایر بلایای طبیعی دیگر، همه ساله در نقاط مختلف دنیا منجر به ایجاد خسارت­های جانی و مالی و تخریب اراضی کشاورزی می­شود. به دلیل سیل­خیز بودن حوضه­ی کرگانرود، بررسی و پهنه­بندی خطر وقوع سیل در این حوضه ضروری به نظر می­رسد. لذا در این تحقیق ابتدا متغیرهای تاثیرگذار در وقوع سیل نظیر: شیب، زمین­شناسی، پوشش گیاهی، خاک، میزان بارندگی و رتبه­بندی آبراهه­ها، مورد بررسی قرار گرفته و به صورت لایه­های اطلاعاتی وارد نرم­افزار جی آی اس شده­اند. سپس به هر یک از متغیرها براساس درجه­ی اهمیت آنها طبق نظر کارشناسان مرتبط، امتیازاتی داده شده است. نهایتا با تلفیق لایه­های مذکور و تجزیه و تحلیل آنها نقشه­ی پهنه­بندی خطر وقوع سیل با چهار پهنه­ی خطر تهیه شده است که شامل: ۱- احتمال وقوع زیاد، نسبتا زیاد، متوسط و کم می­باشد. با توجه به نقشه­ی پهنه­بندی وقوع سیل، پهنه­ی با احتمال وقوع­زیاد، ۸۶/۱۸ درصد (۵۳/۱۱۳ کیلومترمربع)، پهنه­هایی با احتمال وقوع نسبتا­ زیاد، ۶۸/۳۵ درصد (۹۰/۲۱۵ کیلومترمربع)، پهنه­هایی با احتمال وقوع­ متوسط، ۶۶/۲۹ درصد (۲۹/۱۷۹ کیلومترمربع) و پهنه­هایی با احتمال وقوع کم، ۸۰/۱۵ درصد (۵۸/۹۴) از سطح حوضه را شامل می­شوند. نتایج تحقیق نشان می­دهد که حوضه­ی مورد مطالعه به دلیل برخورداری از متوسط بارندگی سالانه­ی ۷/۱۰۵۸ میلی­متر، شیب زیاد، سازند­های نسبتا نفوذناپذیر و همچنین به دلیل داشتن شکلی دایره­وار از قابلیت سیل­خیزی نسبتا زیادی برخوردار می­باشد.

هیدروژئومورفولوژی, سیل خیزی, حوضه ی آبریزکرگانرود, پهنه بندی, سیل