معروف خلیلی - دانشیاریار بخش کشاورزی، دانشگاه پیام نور- تهران، ایران
حمزه حمزه - بخش تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندر قند، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان

با توجه به سطح زیر کشت بالای چغندر قند در جنوب استان آذربایجان غربی و اهمیت اقتصادی این محصول تحقیق حاضر با هدف بررسی بیلان انرژی و ... انجام گرفت.جامعه آماری۱۰۰ نفر از کشاورزان با استفاده از فرمول کوکران ۸۰ نفر نتخاب و پرسشنامه در بین آنها پخش شد شاخص-های انرژی ورودی، انرژی خروجی، انرژی خالص به ترتیب ۹/۶۷۱۷۰، ۱۲۱۵۰۰۶ و ۱۱۴۷۸۳۵ مگاژول برآورد شد، سوخت فسیلی، کود شیمیایی و آب آبیاری به ترتیب ۲۹/۳۱، ۷۶/۲۷ و ۹۱/۲۴ درصد از کل انرژی ورودی را به خود اختصاص دادند. جهت تولید یک تن چغندرقند به ترتیب ۲۷۴/۰، ۱۶۱/۰، ۰۰۱۶۱/۰، ۸۰/۱۱ و ۰۰۰۷۴/۰ کیلوگرم از هر یک از آلاینده های NH۳، N۲O، NOX، CO۲ و CH۴ وارد محیط شدند، آلاینده NH۳ بیشترین سهم را در قالب گروه تاثیر اسیدیته و اوتریفیکاسیون به خود اختصاص داد. در این مطالعه شاخص نهایی گروه های تاثیر:گرمایش جهانی،اسیدیته، تخلیه منابع فسیلی و تخلیه منابع آبی، تخلیه منابع فسفات و پتاسیم در تولید چغندرقند در به ترتیب ۰۱/۰، ۰۰۱۳/۰، ۰۰۰۴۹/۰ و ۶۰/۰، ۰۱۹۵/۰ برآورد شد. شاخص نهایی زیست محیطی(EcoX) و شاخص نهایی تخلیه(RDI) در تولید این محصول به ترتیب برابر ۰۲۹۵/۰ و ۰۸۰۶/۰ بودند. گروه های تاثیر تخلیه منابع تخلیه منابع آبی و تخلیه منابع فسفات بترتیب بیشترین پتانسیل آسیب به محیط زیست را در قالب گروههای تاثیر تخلیه منابع داشتند، بنابراین با احداث سیستم های آبیاری تحت فشار با بازده آبیاری بالا به خصوص آبیاری قطره ای می توان با حفظ پتانسیل عملکرد چغندر قند آسیب های زیست محیطی ناشی از تخلیه منابع آبی را کاهش داد.

آلاینده, شاخص تخلیه, شاخص زیست محیطی, کود شیمیایی, انرژی ورودی