اسماعیل محمدی بیلانکوهی - دانشجوی دکتری زراعت، گروه اکوفیزیولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
عادل دباغ محمدی نسب - استاد گروه اکوفیزیولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
جلیل شفق کلوانق - دانشیار گروه اکوفیزیولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبر
روح اله امینی - دانشیار گروه اکوفیزیولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

اهداف: شوری آب آبیاری از مهم ترین عوامل محدودکننده تولید گیاهان زراعی در مناطق خشک و نیمه خشک دنیا است. راهکارهایی برای کاهش این مشکل پیشنهاد شده اند که اغلب این روش ها بر پایه تصفیه آب و هزینه بر هستند. از طرفی استفاده از شیوه های جدید مانند آب مغناطیسی در افزایش عملکرد گیاهان زراعی مطرح می باشد.مواد و روش ها: در این راستا، به منظور ارزیابی خصوصیات اندام هوایی گونه های مختلف گندم با سطوح پلوئیدی مختلف تحت کاربرد آب مغناطیسی و تنش شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال ۱۳۹۸ در مزرعه تحقیقاتی اداره باغبانی و فضای سبز دانشگاه تبریز اجرا شد. عامل اول نوع آب (معمولی و مغناطیسی)، عامل دوم شوری آب آبیاری در سه سطح صفر، ۳ و ۶ دسی زیمنس بر متر (کلرید سدیم) و عامل سوم گونه ها و ارقام گندم می باشند.یافته ها: میانگین شاخص کلروفیل برگ، صفات رویشی، عملکرد و اجزای عملکرد دانه گونه ها و ارقام گندم در شوری-های متوسط و شدید کاهش معنی داری پیدا کردند. مغناطیس کردن آب آبیاری موجب تعدیل اثرات منفی تنش شوری بر شاخص کلروفیل برگ، برخی صفات رویشی و عملکرد دانه گندم شد. میانگین صفات اندازه گیری شده برتری ارقام کوهدشت و چمران را در مقایسه با سایر گونه های گندم در سطوح مختلف شوری نشان داد.نتیجه گیری: بنابراین، بر اساس نتایج به دست آمده می توان عنوان کرد که پیش تیمار آب شور با میدان مغناطیسی مشخص و استفاده از ارقام مناسب مانند کوهدشت و چمران، سبب بهبود عملکرد گندم می شود.

آب مغناطیسی, تنش شوری, عملکرد دانه, کیفیت آب, گندم