مطالعه صفات کمی مرتبط با پایداری عملکرد دانه در ذرت با استفاده از روش های آماری چند متغیره و تجزیه گرافیکی

اهداف: این مقاله به منظور مطالعه صفات کمی مرتبط با عملکرد دانه و بررسی ارتباط صفات مختلف با یکدیگر و انتخاب مهمترین صفات کمی موثر بر عملکرد دانه در هیبرید های ذرت انجام گرفت. مواد و روش ها: آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی (RCBD) با سه تکرار در دو سال زراعی ۹۸-۱۳۹۶ در منطقه شیراز انجام گرفت. به منظور حذف اثرات حاشیه، نمونه گیری ها از دو ردیف وسط صورت پذیرفت.یافته ها: بر اساس تجزیه واریانس مرکب انجام گرفته در سطح احتمال ۰۱/۰ تمامی هیبرید ها دارای اختلاف معنی داری با هم بودند. همچنین اثر سال × هیبرید نیز در تمامی صفات به جز صفت قطر بلال معنی دار شد. بر اساس مقایسه میانگین انجام شده به روش دانکن ژنوتیپ KSC۷۰۴ به عنوان هیبریدهایی با رتبه برتر شناسایی شد. بر اساس تجزیه همبستگی، صفت عملکرد دانه با صفات عرض دانه و وزن هزار دانه دارای همبستگی مثبتی بودند. همچنین نتایج نمودار همبستگی نیز همبستگی مثبتی را بین صفت عملکرد دانه با صفات طول دانه، وزن هزار دانه، ارتفاع بوته، طول بلال و تعداد ردیف در بلال نشان داد. بر اساس نمودار چندوجهی ژنوتیپ KSC۷۰۵ نسبت به سایر ژنوتیپ ها دارای مطلوبیت بیشتری بود. نمودار رتبه بندی ژنوتیپ ها بر اساس ژنوتیپ ایده آل نیز هیبرید SC۶۴۷ را به عنوان هیبریدی با مطلوبیت بهتر شناسایی نمود. نتیجه گیری: بر اساس مجموعه صفات مورد بررسی ژنوتیپ های KSC۷۰۴ و KSC۷۰۵ به عنوان هیبرید هایی با رتبه بهتر و ژنوتیپ های SC۳۰۱ و SC۳۰۲ به عنوان ژنوتیپ های نامطلوب شناسایی شدند.

Keywords:

تجزیه واریانس مرکب , ذرت , ژنوتیپ ایده آل , نمودار چند وجهی , همبستگی