اسماعیل کریمی - گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه، مراغه، ایران
شکوفه محمدی - گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه، مراغه، ایران
عزت الله اسفندیاری - گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه، مراغه، ایران

اهداف: باکتری های محرک رشد گیاهان با توانایی تولید اکسین می توانند مانع ورود عناصر سنگین از جمله کادمیوم به اندام های هوایی گیاهان گردند. این موضوع، با استفاده از باکتری Bacillus atrophaeus در حضور و عدم حضور تریپتوفان به عنوان پیش ماده سنتز اکسین با مایه زنی گیاه چاودار در شرایط آلودگی کادمیوم بررسی گردید. مواد و روش ها: این آزمایش با ۱۲ تیمار شامل دو سطح باکتریایی (مایه زنی با B. atrophaeus و عدم مایه زنی)، اسید آمینه تریپتوفان در دو سطح (۱۰۰ میلی گرم بر لیتر و عدم کاربرد) و سه سطح کادمیوم (صفر، ۵۰ و ۱۰۰ میلی گرم بر لیتر) به صورت هیدروپونیک با کشت گیاه چاودار در قالب آزمایش فاکتوریل با طرح کامل تصادفی اجرا شد.یافته ها: نتایج نشان دادند که کاربرد تلفیقی تریپتوفان به همراه مایه زنی باکتریایی چاودار به عنوان تیمار برتر به ترتیب در غلظت های ۵۰ و ۱۰۰ میلی گرم بر لیتر کادمیوم باعث کاهش ۵۳ و ۳۷ درصدی ورود کادمیوم به اندام های هوایی آن در مقایسه با تیمار شاهد شد. در مقابل بیشترین میزان تجمع کادمیوم با دو برابر افزایش نسبت به تیمار شاهد در ریشه ها در سطح ۱۰۰ میلی گرم بر لیتر کادمیوم مشاهده گردید. تیمارهای آزمایشی توانستند بر اغلب صفات مورد بررسی ریشه تاثیر معنی داری داشته باشند و مطالعه ارتباط بین غلظت کادمیوم و ویژگی های ریشه نشان داد که تجمع کادمیوم در ریشه تحت تاثیر این تغییرات بوده و بیشترین همبستگی آن با سطح ریشه و چگالی سطح ریشه (۸۷/۰=r۲) می باشد.

بیوفیلم باکتریایی, چگالی بافت ریشه, حجم ریشه, طول ریشه, فلز سنگین