مهدی بابائیان - گروه تولیدات گیاهی دانشکده کشاورزی، مجتمع آموزش عالی شیروان
محمد خیرخواه - گروه تولیدات گیاهی دانشکده کشاورزی، مجتمع آموزش عالی شیروان
محمد قربانزاده - گروه اگرو تکنولوژی تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی، مجتمع آموزش عالی شیروان
مصطفی جعفریان - گروه مهندسی کشاورزی، دانشگاه فنی و حرفه ای، تهران، ایران

اهداف: بررسی پتانسیل گرمایش جهانی، میزان تولید گاز های گلخانه ای و جریان انرژی یکی از روش های مقایسه بوم نظام های زراعی از نظر مخاطرات زیست محیطی است. این تحقیق الگوهای مصرف انرژی و انتشار گازهای گلخانه ای (CO۲ ، N۲O و CH۴) و پتانسیل گرمایش جهانی تولید کلزا (Brassica napus L.) در استان خراسان شمالی را مورد مطالعه قرار می دهد. مواد و روش ها: این تحقیق در استان خراسان شمالی در سه ناحیه شرقی، غربی و جنوبی به صورت مجزا مورد برسی قرار گرفت. مقادیر ورودی انرژی مزارع کلزا با استفاده از پرسشنامه چهره به چهره در سال زراعی ۹۸-۹۷ جمع آوری شد.یافته ها: نتایج بدست آمده نشان داد کل انرژی ورودی MJ ha-۱ ۶۲/۳۳۱۷۸ و کل انرژی خروجی MJ ha-۱ ۰۵/۱۲۸۵۴۵ محاسبه شد. راندمان مصرف انرژی ۸۷/۳ و میزان بهره وری انرژی ۰۶/۰ کیلوگرم بر مگاژول در هکتار بدست آمد. انرژی های ورودی مستقیم و غیرمستقیم به ترتیب ۷۷/۶۱٪ و ۲۳/۳۸٪ و انرژی های تجدیدپذیر ۰۲/۱۱ و انرژی های تجدیدنا پذیر ۹۸/۸۸ درصد از کل انرژی ورودی را به خود اختصاص دادند.میزان انتشار CO۲، N۲O و CH۴ به ترتیب ۰۴/۱۴۱۷، ۰۹/۳ و ۹۰/۱ کیلوگرم در هکتار برآورد گردید. پتانسیل گرمایش جهانی برابر ۳۸/۲۴۱۳ کیلوگرم معادل دی اکسیدکربن در هکتار محاسبه شد..نتیجه گیری: بهترین منطقه جهت تولید کلزا در این استان ناحیه غربی می باشد و ناحیه جنوبی منطقه مناسبی برای توسعه کشت این محصول نیست. البته با مدیریت مصرف انرژی، تاریخ کاشت و مدیریت مصرف کود های شیمیایی می توان بهره وری انرژی در تولید کلزا در ناحیه جنوبی استان خراسان شمالی را بهبود ببخشد.

انرژی, بهره وری, پتانسیل گرمایش جهانی, کلزا, گازهای گلخانه ای