صادق بیک نژاد درونکلایی - دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی شاهرود، ایران.
محمدرضا عامریان - هیت علمی دانشگاه شاهرود
همت اله پیردشتی - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
اسماعیل بخشنده - پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران.
احمد غلامی - دانشگاه صنعتی شاهرود

اهداف: بررسی تاثیر باکتری های حل کننده پتاسیم بر ویژگی های کمی و آنزیمی کلزا (Brassica napus L.) رقم هایولا ۵۰ در خاک شور از اهداف این پژوهش بود. مواد و روش ها: آزمایش به صورت کرت های خردشده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در خاک شور منطقه گهرباران میاندورود در سال زراعی۹۸-۱۳۹۷ انجام گردید. تیمارهای مورد مطالعه شامل کود شیمیایی سولفات پتاسیم در هفت سطح شاهد، ۲۵، ۵۰، ۷۵، ۱۰۰، ۱۲۵ و ۱۵۰ کیلوگرم در هکتار به عنوان کرت اصلی و جدایه های باکتری در پنج سطح شاهد (بدون استفاده از باکتری)، باکتری Pantoea agglomerans، باکتری Rahnella aquatilis، ترکیب همزمان دو باکتری Pantoea agglomerans و Rahnella aquatilis و کود زیستی تجاری حل کننده پتاسیم بارور ۲ (شامل باکتری هایPseudomonas koreensis  وPseudomonas vancouverensis) به عنوان کرت فرعی بودند. در پایان فصل زراعی، صفاتی نظیر عملکرد دانه، بیولوژیک و روغن دانه، میزان جذب عنصر سدیم و پتاسیم در اندام های هوایی و دانه کلزا و میزان فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان نظیر کاتالاز، گلوتامین پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز اندازه گیری شد. یافته ها: نتایج تجزیه واریانس حاکی از تاثیر معنی دار سطوح مختلف کود و تلقیح بر صفات عملکرد دانه، روغن،  سوپراکسیداز دیسموتاز (SOD) و سدیم ساقه بود. علاوه بر این، اثرات متقابل برای صفات عملکرد دانه و روغن دانه، آنزیم SOD و سدیم ساقه معنی دار بود. ترکیب همزمان دو باکتری P. agglomerans و R. aquatilis به عنوان بهترین تیمار، موجب افزایش معنی دار صفات عملکرد دانه، بیولوژیک و روغن دانه، پتاسیم و سدیم دانه و ساقه و کاهش معنی دار آنزیم های CAT، GPX و SOD نسبت به تیمار شاهد شد. طبق نتایج تجزیه رگرسیون، بیشترین مقدار عملکرد بیولوژیک و دانه در تیمار تلقیح ترکیبی دو باکتری مشاهده گردید که به ترتیب باعث افزایش ۳۹ و ۰۶/۵۱ درصدی این صفات نسبت به تیمار شاهد شد. علاوه بر این، بالاترین عملکرد روغن (۹/۷۳ درصد بیشتر در مقایسه با تیمار شاهد) نیز با کاربرد همزمان دو باکتری به همراه مصرف ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار کود پتاسیم مشاهده گردید. نتیجه گیری: به طور کلی با کاربرد همزمان دو باکتری P. agglomerans و R. aquatilis امکان افزایش عملکرد دانه و روغن و بهبود شرایط رشدی کلزا در شرایط خاک شور وجود داشته که از آن می توان در زراعت پایدار کلزا استفاده نمود.

باکتری , P. agglomerans, R. aquatilis, باکتری های حل کننده پتاسیم, کلزا