تحلیل اقتصادی و ارزیابی پایداری تولید سیب زمینی بر اساس انتشار گازهای گلخانه ای (مطالعه موردی: استان گلستان)

چکیدهاهداف: این تحقیق با هدف ارزیابی و مقایسه پایداری محیطی و اقتصادی نظام­های زراعی پاییزه و بهاره سیب­زمینی    (Solanum tuberosum L.) انجام شد. مواد و روش­ها: مطالعه، در استان گلستان در سال زراعی ۹۷-۱۳۹۶ و به وسیله پرسشنامه انجام شد. ۱۲۰ مزرعه برای کشت پاییزه و برای کشت بهاره، ۶۰ مزرعه انتخاب شدند. پس از تعیین مهم­ترین ورودی­ها و خروجی مزارع، شاخص­های مربوط به اثر گلخانه­ای و شاخص­های اقتصادی در دو نظام زراعی، محاسبه و ارزیابی شدند. یافته­ها: پتانسیل گرمایش جهانی و کارایی کربن به ترتیب ۹۴/۳۹۱۳ کیلوگرم معادل دی اکسید کربن در هکتار و ۴۶/۱۳ در نظام زراعی پاییزه و ۱۵/۱۸۵۷ کیلوگرم معادل دی اکسید کربن در هکتار و ۳۲/۱۷ در نظام زراعی بهاره بدست آمد. در نظام­های زراعی پاییزه و بهاره به ترتیب، شاخص­های ارزش ناخالص تولید ۱۸۹۶ و ۱۱۵۸ دلار در هکتار، درآمد ناخالص ۲۱/۵۱۸ و ۳۴/۱۸ دلار در هکتار، درآمد خالص ۹۵/۵۸ و ۸۳/۲۸۷- دلار در هکتار، نسبت سود به هزینه ۰۳/۱ و ۸/۰ و بهره­وری ۲۰/۱۷ و ۳۵/۱۳ کیلوگرم بر دلار تعیین گردید. نتیجه­گیری: پایداری محیطی نظام زراعی سیب­زمینی بهاره بیشتر از پاییزه و پایداری اقتصادی نظام زراعی سیب­زمینی پاییزه بسیار بیشتر از بهاره بود. ادامه تولید پاییزه سیب­زمینی، به شرط بهبود مدیریت مصرف ورودی­ها، توصیه می­شود. در خصوص نظام زراعی بهاره، جایگزین کردن تولید سیب­زمینی با محصولات رایج در منطقه، مانند باقلا و کدو، به دلیل پتانسیل تولید مناسب و قیمت فروش بالاتر در شریط منطقه، توصیه می­شود.

Keywords:

ارزش ناخالص تولید , بهره وری , پتانسیل گرمایش جهانی , درآمد خالص , کارایی کربن