سجاد علیار - دانشجوی کارشناسی ارشد بیولوژی و بیوتکنولوژی خاک، گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
ناصر علی اصغرزاد سلمانی - استاد بیولوژی و بیوتکنولوژی خاک گروه علوم و مهندسی خاک دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
عادل دباغ محمدی نسب - استاد گروه اکوفیزیولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
شاهین اوستان - استاد شیمی خاک گروه علوم و مهندسی خاک دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

چکیده اهداف: کینوا (Chenopodium quinoa Willd.) گیاه یک­ساله بهاره و شبه غله از تیره اسفناجیان است و  ارزش غذایی بالایی دارد. مطالعات نشان داده است که استفاده از کودهای آلی مانند ورمی کمپوست می تواند اثرات منفی تنش شوری را در گیاهان کاهش داده و رشد و عملکرد آنها را بهبود ببخشد.   مواد و روش­ها: آزمایش به صورت گلدانی با طرح آماری کاملا تصادفی در قالب فاکتوریل با سه تکرار در خاک شن­لومی استریل انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل ورمی کمپوست (در دو سطح صفر و دو درصد) و شوری حاصل از نمک کلرید سدیم شامل سطوح ۰۶/۱(هدایت الکتریکی اولیه خاک)، ۵، ۱۰، ۲۰ و ۳۰ دسی­زیمنس بر متر) بودند.   یافته­ها : نتایج نشان داد که اثر متقابل شوری و ورمی کمپوست در تمام صفات اندازه­گیری شده معنی­دار بودند (p≤۰.۰۵)، وزن تر و خشک ریشه در حضور و عدم حضور ورمی­کمپوست با افزایش شوری کاهش پیدا کرد. در سطوح متناظر شوری (به جز dS.m-۱ ۳۰) تیمار ورمی کمپوست سبب افزایش وزن تر و خشک ریشه شد. اثر منفی شوری بر وزن تر و خشک بخش هوایی کمتر از بخش ریشه بود و کاهش معنی دار در سطح dS.m-۱ ۳۰ اتفاق افتاد. شاخص کلروفیل با افزایش شوری کاهش یافت ولی در تمام سطوح شوری تیمار ورمی کمپوست سبب افزایش معنی دار آن گردید. تیمار ورمی کمپوست تا dS.m-۱ ۱۰ اثر مثبت خود بر هدایت روزنه ای را نشان داد. نشت الکترولیت تا dS.m-۱ ۱۰ در تیمار ورمی کمپوست کاهش یافت.   نتیجه گیری: کاربرد ورمی کمپوست بر میزان تولید زیست توده کینوا تاثیر مثبت گذاشته و موجب بهبود وضعیت رشد و عملکرد آن در شرایط تنش شوری گردیده است.

کینوا, محتوای نسبی آب برگ, نشت الکترولیت, ورمی کمپوست, هدایت روزنه ای