زهرا سعیدی - &#۰۳۹;گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت، جیرفت، ایران
حمید مدنی - گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک، اراک، ایران
محمد حسن شیرزادی - گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت، جیرفت، ایران
حسین حیدری شریف آباد - گروه زراعت، دانشکده کشاورزی ،دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران
غلامرضا افشار منش - گروه زراعت، عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی جیرفت، جیرفت، ایران

اهداف: استفاده از باکتری های آزاد کننده پتاسیم در خاک­های حاوی پتاسیم غیر محلول انباشت شده و غیر قابل جذب توسط گیاهان می تواند به حلالیت بیشتر این منابع معدنی پتاسیم خاک و در نتیجه جذب آن توسط گیاه کمک کند. لذا هدف از این مطالعه، تعیین اثر کاربرد کود زیستی آزاد کننده پتاس در مقایسه با کاربرد کودهای شیمیایی پتاسه رایج در کشور بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم نان بود.   مواد و روش­ها:  برای مطالعه تاثیر کاربرد کود زیستی پتاسیم بر عملکرد ارقام گندم در جنوب کرمان، آزمایش هایی طی دو سال و به صورت اسپلیت پلات در قالب بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت انجام شد. ارقام مختلف گندم نان شامل چمران۲، برات و خلیل به عنوان عامل اصلی و منابع و مقادیر پتاسیم در چهار سطح: ۱. شاهد (بدون مصرف هیچ کودی) ۲. مصرف کود شیمیایی سولفات پتاسیم (باتوجه به نتایج تجزیه خاک) ۳. نصف کود شیمیایی توصیه شده با توجه به نتایج تجزیه خاک بعلاوه مصرف کود زیستی پتاسیم ۴. کود زیستی پتاسیم به تنهایی (از منبع کود زیستی پتابارور)، سطوح تیمارهای فرعی بودند.   یافته­ها: نتایج نشان داد، ارقام گندم نان واکنش متفاوتی را به سطوح و منابع مختلف کودی طی دو سال مطالعه نشان دادند. با این وجود مصرف کود زیستی پتاسیم به تنهایی و همچنین توام با کاهش۵۰% کود شیمیایی توصیه شده توانست موجب دستابی به عملکرد دانه در ارقام گندم چمران۲ (۸ تن در هکتار) رقم خلیل (۴۹/۷ تن در هکتار) و رقم برات (۶/۷ تن در هکتار) گردد. آن چه که در نتایج مشهود بود، کاربرد کود زیستی پتاسیم بکار رفته توانست موجب بهبود معنی داری در میزان عملکرد زیستی و عملکرد دانه، شاخص برداشت، وزن هزار دانه و ارتفاع بوته گردد.   نتیجه­گیری: کاربرد کود زیستی پتاسیم همراه با نیمی از کود شیمیایی سولفات پتاسیم توصیه شده می تواند علاوه بر کاهش مصرف مقدار کودهای شیمیایی در کاهش هزینه های تولید و سلامت محصول گندم نان موثر باشد.

باکتری آزاد کننده پتاسیم, گندم نان, شاخص برداشت, عملکرد دانه, کود سولفات پتاسیم