لعیا مراد بیگی - گروه زراعت، دانشگاه صنعتی شاهرود
احمد غلامی - دانشگاه صنعتی شاهرود
امیرحسین شیرانی راد - موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
حمید عباسدخت - دانشگاه صنعتی شاهرود
حمیدرضا اصغری - دانشگاه صنعتی شاهرود

به منظور بررسی اثر تنش خشکی و کشت تاخیری بر عملکرد دانه، روغن و ترکیب اسیدهای چرب دانه در ارقام پاییزه کلزا، آزمایشی به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی ۹۵-۱۳۹۳ در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا گردید. تیمارهای مورد بررسی شامل تاریخ کاشت در دو سطح شامل۲۰ مهر (کشت معمول) و ۵ آبان (کشت تاخیری)، آبیاری در دو سطح شامل آبیاری کامل (شاهد) و تنش خشکی (قطع آبیاری از مرحله خورجین دهی) و نیز ارقام و هیبریدهای پاییزه کلزا شامل Neptune, Elvise, Okapi, Tassilo, GKH۰۲۲۴, GKH۲۶۲۴, GKH۳۷۰۵ بودند. نتایج نشان داد که با قطع آبیاری در مرحله خورجین­دهی، عملکرد دانه، عملکرد روغن، تعداد دانه در خورجین، تعداد خورجین در بوته، محتوای کلروفیل، میزان اولئیک اسید و لینولئیک اسید کاهش ولی میزان اسید چرب اروسیک واسید پالمتیک افزایش یافت. بیشترین عملکرد دانه (۵۳۵۴ کیلوگرم در هکتار) و عملکرد روغن (۲۴۴۳ کیلوگرم در هکتار) در شرایط آبیاری کامل و تاریخ کاشت معمول و کمترین در شرایط قطع آبیاری در مرحله خورجین دهی و کشت تاخیری به د ست آمد. بیشترین میزان اسید پالمتیک در کشت تاخیری در رقم GKH۳۷۰۵ در شرایط قطع آبیاری در مرحله خورجین دهی و کمترین آن در تاریخ کاشت معمول، رقم Neptune در شرایط آبیاری کامل به دست آمد. از نظر تعداد دانه در خورجین، عملکرد روغن، میزان اسیدهای چرب اولئیک و لینولئیک و محتوای کلروفیل، رقم GKH۳۷۰۵ مناسب ترین رقم بود. با توجه به نتایج، در تاریخ کاشت تاخیری، رقم GKH۳۷۰۵ در شرایط آبیاری کامل و تنش خشکی توصیه می شود.

اروسیک اسید, تاریخ کاشت, عملکرد, قطع آبیاری, لینولئیک اسید