الهه خوش منظر - بیولوژی و بیوتکنولوژی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
ناصر علی اصغرزاد - بیولوژی و بیوتکنولوژی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
مهدی ارزنلو - بیماری شناسی گیاهی و قارچ شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
محمدرضا نیشابوری - روابط آب خاک و گیاه، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
بهمن خوشرو - بیولوژی و بیوتکنولوژی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

تنش کم آبی به عنوان یکی از مهم ترین عوامل محدود کننده رشد گیاهی در سراسر جهان می باشد که جهت مقابله با این بحران راهکارهای متعددی از جمله استفاده از ریزجانداران محرک رشد گیاه نظیر تریکودرما پیشنهاد شده است. بنابر، این آزمایش با هدف بررسی تاثیر سه گونه تریکودرما بر فاکتورهای رشدی گوجه فرنگی و  نیز جذب  برخی عناصر غذایی توسط گیاه در شرایط تنش کم­آبی در قالب فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل گونه های قارچی T۱ (Trichoderma longibrachiatum KH) ، T۲(T. longibrachiatum MA) ، T۳(T. harzianum) ، NT۱ (شاهد منفی- بدون قارچ) و NT۲ (شاهد مثبت بدون قارچ ولی با تیمار کود شیمیایی) در سه سطح رطوبتی W۰ (بدون تنش آب) ، W۱ (تنش متوسط) و W۲ (تنش شدید) بود که در سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که با افزایش تنش آبی، در تمامی تیمارها وزن خشک بخش هوایی و ریشه و همچنین جذب عناصر کاهش یافت. اما این کاهش در تیمارهای قارچی به مراتب کمتر بود. در شرایط بدون تنش آب (W۰)، تیمار قارچی T۱ و  T۲جذب نیتروژن و فسفر و تیمار قارچی T۳ جذب آهن و روی را بطور معنی داری افزایش دادند. با تشدید تنش رطوبتی، اکثر پارامترهای اندازه گیری شده گیاه در تیمارهای قارچی به جز تیمار T۱ کاهش یافت. در شرایط تنش شدید کم آبی (W۲)، قارچ T۱ منجربه افزایش وزن خشک بخش هوایی گیاه  (۸/۳۲% )، جذب نیتروژن (۷/۶۲% )، فسفر (۷/۳۴% )، آهن (۳/۳۹ % ) و روی (۶/۴۷% )در مقایسه با شاهد منفی شد.

آهن, تریکودرما, تنش کم­آبی, گوجه فرنگی, نیتروژن