عوامل موثر بر تغییر کاربری اراضی کشاورزی در شهرستان تبریز

یکی از مهم ترین قدم­ها به سمت توسعه پایدار حفاظت از تمامیت اراضی کشاورزی است. سالیانه بخشی از بهترین اراضی کشاورزی کشور به دلایل متعدد تغییر کاربری یافته و به مصارف غیر کشاورزی تبدیل می­گردند و خروج این ­گونه اراضی از مسیر تولید زراعی و باغی لطمات جبران ناپذیری را ایجاد می­نماید. بدین منظور در این مطالعه عوامل موثر بر تغییر کاربری اراضی کشاورزی در شهرستان تبریز که تغییر در سطح وسیعی در آن انجام گرفته است، بررسی می­شود. داده­های لازم برای انجام این تحقیق از طریق طراحی و تکمیل حضوری پرسشنامه توسط ۲۰۰ نفر از کشاورزان از روستاهای شهرستان تبریز و در سال زراعی ۹۳-۹۲ به دست آمد. در این مطالعه، ابتدا به اولویت­بندی عوامل موثر بر تغییر کاربری اراضی از دیدگاه کشاورزان منطقه بر اساس معیار ضریب تغییرات  پرداخته ­شد، سپس برای بررسی عوامل موثر بر تغییر کاربری اراضی کشاورزی از مدل رگرسیون لاجیت استفاده گردید. نتایج نشان داد حدود ۱۰۷ نفر از پاسخ­گویان اقدام به تغییر کاربری اراضی خود نمودند. بر اساس نتایج مدل رگرسیونی لاجیت عوامل سن، شغل اصلی کشاورزی، تجربه کار کشاورزی، مرغوبیت و حاصلخیزی اراضی کشاورزی، داشتن شغل دامداری علاوه بر زراعت و باغداری و نگرش کشاورزان نسبت به حفظ اراضی کشاورزی اثر منفی و معنادار، همچنین متغیرهای سطح تحصیلات و درآمد کل سالانه کشاورزان، مساحت کل اراضی تحت مالکیت و دیمی بودن اراضی اثر مثبت معناداری را بر احتمال تغییر کاربری اراضی داشتند.

Keywords:

تغییر کاربری اراضی , حفاظت اراضی , شهرستان تبریز , عوامل موثر , مدل رگرسیونی لاجیت