رضوان اسماعیلی بهبهانی - دانشگاه شهید چمران اهواز
اسفندیار فاتح - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز
lمیر آینه بند - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز

به منظور بررسی ویژگی های گیاه کتان روغنی تحت تاثیر منابع مختلف کودهای آلی و نیتروژن، آزمایشی در سال زراعی ۹۵-۹۴ در مزرعه تحقیقاتی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتور اول منابع مختلف نیتروژن در چهار سطح شاهد، کود اوره (۱۵۰ کیلوگرم در هکتار)، کود اوره (۷۵ کیلوگرم در هکتار) +کود بیولوژیک نیتروکارا و کود اوره کند رها (۱۰۰ کیلوگرم در هکتار) و فاکتور دوم منابع مختلف کودهای آلی در چهار سطح شامل شاهد، ورمی کمپوست (۵ تن در هکتار)، هیومیک اسید و ورمی کمپوست (۵/۲ تن در هکتار) + هیومیک اسید بودند. صفات موردمطالعه شامل عملکرد دانه، درصد روغن دانه، شاخص سطح برگ، وزن خشک و سرعت رشد نسبی بود. نتایج نشان داد که حداکثر سرعت رشد محصول (۸/۲۲ گرم بر مترمربع در روز) و شاخص سطح برگ (۳۵/۴)  در تیمار کود اوره و بین منابع کود آلی بیشترین سرعت رشد محصول (۲۸/۲۲ گرم بر مترمربع در روز) و شاخص سطح برگ (۱۵/۴) را تیمار ورمی کمپوست + هیومیک اسید در ۷۳۷ درجه روز (مرحله کپسول دهی) نشان دادند. در ۵۲۷=GDD (شروع گلدهی)، کود اوره (۰۹/۰) از منابع کود نیتروژن و هیومیک اسید (۰۲/۰) از منابع کود آلی بیشترین سرعت رشد نسبی را داشتند. بیشترین درصد روغن (۸۰/۲۸درصد) مربوط به تیمار ورمی کمپوست + هیومیک اسید و بیشترین عملکرد دانه (۶۷/۲۷۰۶ کیلوگرم در هکتار) مربوط به برهمکنش اوره با ورمی کمپوست + هیومیک اسید بود. به طورکلی نتایج این تحقیق حاکی از آن است که کاربرد کودهای آلی و زیستی به تنهایی و یا در ترکیب با کود شیمیایی می تواند تاثیر مثبتی در بهبود عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی کتان روغنی داشته باشد. به نحوی که در این آزمایش کاربرد کودهای آلی در مقایسه با کود نیتروژن اثر بهتری نشان داد و به طور معناداری بیشتر از تیمار شاهد بود.

سرعت رشد نسبی, سرعت رشد محصول, شاخص سطح برگ, عملکرد دانه, درصد روغن, کود آلی, کود نیتروژن