فهیمه کمالی سروستانی - PhD, Academic Board Member, Department of Physical Therapy, School of Rehabilitation Sciences, Shiraz University of Medical Sciences, Shiraz, Iran
محبوبه رنگرزطباطبایی - MSc, Department of Exercise Physiology, School of education Sciences & psychology, Shiraz University, Shiraz, I
محسن ثالثی موسوی آبادی - PhD, Academic Board Member, Department of Exercise Physiology, School of education Sciences & psychology, Shiraz University, Shiraz, Iran

چکیده مقدمه: فعالیت ورزشی با تغییر در میزان مصرف انرژی باعث کنش دستگاه های مختلف بدن از جمله سیستم عصبی- هورمونی و غدد درون ریز می شود. هدف از مطالعه حاضر بررسی تاثیر فعالیت هوازی در آب و خشکی بروی میزان بتااندورفین و آستانه درد ورزشکاران می باشد.مواد و روش ها: ۱۷دختر والیبالیست (با حداقل سه سال سابقه فعالیت مداوم و میانگین سنی ۱۲/۴±۵۲/۲۷ سال، وزن ۲۹/۵±۴۴/۶۱ کیلوگرم و قد ۸۶/۴±۵۹/۱۷۰ سانتی متر)، بصورت داوطلبانه در این تحقیق شرکت کردند. آستانه درد و نمونه­گیری خونی از سیاهرگ بازویی قبل، بلافاصله و ۳۰ دقیقه پس از فعالیت هوازی طی دو جلسه در محیط آب و خشکی، اندازه گیری شد. تجزیه و تحلیل آماری داده ها با استفاده از روش آماری اندازه گیری های مکرر(Repeated measurement)، و برای تعیین جفت مقایسه ها از آزمون تعقیبی LSD استفاده شد. همچنین جهت مقایسه سطح بتا اندورفین و آستانه درد در دو محیط آب و خشکی برای مراحل بلافاصله پس از آزمون و پیگیری، پس از محاسبه نمرات افزوده، از آزمون تی همبسته (paired t test)  استفاده شد.یافته ها: طبق نتایج بدست آمده بین میزان بتا اندورفین و آستانه ادراک درد، قبل و بعد از فعالیت ورزشی تفاوت معنی دار وجود داشت، بطوری که فعالیت هوازی منجر به افزایش معنادار بتا اندورفین و نیز آستانه ادراک درد در هر دو محیط شد (۰۰۰۱/۰>P)،(۰۰۱/۰>P). میزان بتا اندورفین خون دختران ورزشکار پس از فعالیت هوازی در آب، در مقایسه با خشکی به طور معناداری کمتر بود. این تفاوت به طورمعناداری ۳۰ دقیقه پس از فعالیت نیز مشاهده شد (۰۱/۰>P). علاوه براین، بین آستانه ادراک درد در شرایط پس از فعالیت هوازی درآب، با شرایط مشابه در خشکی تفاوت معناداری وجود نداشت(۳۴/۰P=). در مرحله ۳۰ دقیقه پس از فعالیت نیز در مقایسه تمرین هوازی در موقعیت های مختلف نیز تفاوت معناداری در آستانه ادراک درد مشاهده نشد (۵۶/۰P=).نتیجه گیری: فعالیت هوازی در هر دو محیط آب و خشکی منجر به افزایش بتااندورفین و آستانه درد می شود. بنظر می رسد، تغییرات در آستانه درد ناشی از فعالیت هوازی، مستقل از محیط فعالیت است، اما در مورد تغییرات بتا اندورفین ناشی از تمرین، اثرات محیط معنادار است.کلید واژه ها: بتا اندورفین، آستانه ادراک درد، فعالیت هوازی، خشکی و آب، ورزشکاران