محمد عاشوری - PhD Student, Department of Psychology and Exceptional Children Education, School of Psychology and Educational Science, University of Tehran, Tehran, Iran
سیده سمیه جلیل آبکنار - MSc Student, Department of Psychology and Exceptional Children Education, School of Behavioural Sciences, University of Social Welfare & Rehabilitation Sciences, Tehran, Iran
باقر غباری بناب - PhD, Assistance Professor, Department of Psychology and Exceptional Children Education, School of Psychology and Educational Science, University of Tehran, Tehran, Iran
سمیه حبیب پور - PhD Student, Department of Psychology and Exceptional Children Education, Faculity of Nekah Branch, Islamic Azad University, Nekah, Iran

چکیده      مقدمه: عزت نفس نقش اساسی در همه ابعاد زندگی افراد به ویژه نوجوانان با کم توانی ذهنی دارد. بنابراین بر آموزش برنامه هایی که منجر بهبود عزت نفس می شود تاکید شده است. هدف این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش مهارت های اجتماعی بر بهبود عزت نفس نوجوانان با کم توانی ذهنی در استان مازندران بود. مواد و روش ها: در مطالعه نیمه تجربی حاضر با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل، با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای ۴۰ نوجوان دختر با کم توانی ذهنی ۱۴ تا ۱۸ ساله انتخاب و به طور تصادفی در یک گروه آزمایش و یک گروه کنترل جایگزین شدند، به طوری که هر گروه ۲۰ نفر بود. به گروه آزمایش مهارت های اجتماعی در ۸ جلسه ۹۰ دقیقه ای آموزش داده شد ولی به گروه کنترل این نوع آموزش ارائه نشد. همه آزمودنی ها در مرحله پیش آزمون و پس آزمون با استفاده از پرسش نامه عزت نفس کوپر اسمیت ارزیابی شدند. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از تحلیل کواریانس چندمتغیری، در نرم افزار SPSS نسخه ۱۶ (version ۱۶, SPSS Inc., Chicago, IL) تحلیل شد. یافته ها: نتایج کلی تحلیل کواریانس چندمتغیری برای خرده مقیاس های عزت نفس نشان داد که گروه آزمایش و کنترل حداقل در یکی از چهار خرده مقیاس عزت نفس خود، عزت نفس اجتماعی، عزت نفس خانواده یا عزت نفس تحصیلی تفاوت معنی داری دارند (۰۰۲۷/۰P=). نتایج نهایی تحلیل کواریانس چندمتغیری نشان داد که آموزش مهارت های اجتماعی بر عزت نفس خود (۰۰۳۳/۰P=)، عزت نفس اجتماعی (۰۰۴۱/۰P=)، عزت نفس خانواده (۰۰۳۹/۰P=) و عزت نفس تحصیلی (۰۰۲۶/۰P=) نوجوانان با کم توانی ذهنی اثر مثبت و معنی داری داشت. نتیجه گیری: برنامه آموزشی مهارت های اجتماعی منجر به بهبود عزت نفس و خرده مقیاس های آن در نوجوانان با کم توانی ذهنی شد. بنابراین، برنامه ریزی جهت آموزش مهارت های اجتماعی به آنها اهمیت ویژه ای دارد.کلیدواژه ها: مهارت های اجتماعی، عزت نفس، کم توان ذهنی