ردیابی آلودگی ویروس وای سیب زمینی (Potato virus Y) در حجم وسیع توده های بذری سیب زمینی با استفاده تلفیقی از روش های مولکولی و کشت تک جوانه

چکیدهسالانه بیش از ۳۰۰ محموله بذری سیب زمینی در سیستم رسمی کنترل و گواهی بذر کشور با هدف کاهش عوامل بیماریزای سیستمیک و تجمعی، از نظر آلودگی به ویروس­ های مهم سیب زمینی مورد آزمون قرار می­ گیرند. در این فرآیند درستی، حساسیت، اختصاصیت و سرعت روش تشخیصی برای صدور گواهی به موقع و صحیح از اهمیت بسیاری برخوردار است. در پژوهش حاضر کارایی استفاده تلفیقی از روش کشت تک جوانه و روش­های مولکولی مبتنی بر RT-PCR برای ردیابی آلودگی ویروس وای سیب ­زمینی (PVY) در آزمون تعداد زیاد نمونه­ های بذری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد حساسیت، دقت و حتی سرعت ارزیابی توده ­های بذری با روش­ های مبتنی بر RT-PCR در مقایسه با روش سرولوژیکی ELISA افزایش می­ یابد. بهره­ گیری از روش RT-PCR در ردیابی ویروس PVY ، دارای دقت تشخیصی یک نمونه آلوده در نمونه ترکیبی حاصل از ۵۰ بوته بوده در حالی­که توانایی روش  ELISA به میزان یک دهم این قابلیت بود و این روش قادر به ردیابی یک نمونه آلوده در نمونه ترکیبی حاصل از پنج نمونه انفرادی بود. همچنین به دلیل دقت بسیار بیشتر آزمون­ های مبتنی بر RT-PCR صدور گواهی نادرست برای طبقه بذری مشاهده نشد، حال آن که بر اساس نتایج ELISA حدود شش درصد از توده­ های بذری مورد آزمون به جای طبقه گواهی شده به دلیل عدم توان ردیابی غلظت کم ویروس به اشتباه در طبقه مادری گواهی شدند. بر اساس استانداردهای ملی حداکثر آلودگی مجاز به PVY در پایین ­ترین طبقه بذری چهار درصد است که همین موضوع قابلیت اجرایی شدن این سیستم را با هزینه ­های قابل قبول (حداکثر با ارزیابی پنج زیر نمونه) فراهم می­آورد.

Keywords:

کلمات کلیدی: توده بذری , سیب ­زمینی , ردیابی , گواهی و ویروس