محمد کارآموزیان - گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران.
مریم پهلوان یلی - گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران.
کمال احمدی - گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران.

چکیدهپسیل معمولی پسته، یکی از مهم­ترین آفات باغات پسته در ایران می باشد. در این تحقیق، تاثیر آفتکش اسپیروتترامات (SP)، اسید سالیسیلیک (SA)، عصاره ­های متانولی و ان هگزانی پوست گردو (به ترتیب MW و NW)، عصاره­ های متانولی و ان- هگزانی دانه شوید (به ترتیب MD و ND) و کاربرد تلفیقی اسپیروتترامات با این ترکیبات (SP + SA ، SP  + MW، SP + NW، SP + MD و SP + ND) روی جمعیت پسیل پسته در طی دو سال بررسی شد. آب مقطر نیز به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. همچنین مقدار ترکیبات ثانویه )فنل و فلاونوئید (در برگ های پسته تحت تیمارهای مختلف تعیین شد. در سال اول، بیش­ترین درصد کاهش جمعیت پسیل پسته در تیمار تلفیقی اسپیروتترامات و عصاره متانولی دانه شوید (SP + MD) با میانگین ۲۱/۳ ± ۲۶/۹۱- درصد و در سال دوم در تیمارهای عصاره متانولی دانه شوید (MD) با میانگین ۴۳/۸ ± ۷۰/ ۳۶ - درصد و تیمار تلفیقی SP + MD با میانگین ۹/۱۷ ± ۱۷/۳۵- درصد محاسبه شد. ضمن اینکه در هر دو سال، کاربرد تلفیقی عصاره ان هگزانی پوست سبز گردو با اسپیروتترامات (SP + NW) موجب کاهش معنی دار جمعیت پسیل پسته در مقایسه با کاربرد اسپیروتترامات به تنهایی شد. مقدار ترکیبات فنل و فلاونوئید کل نیز در برگ درختان پسته تیمار شده با ترکیبات مورد مطالعه، اختلاف معنی ­داری  نشان دادند. بالاترین سطح فنل کل (۹۴/۱ ± ۴۸/۷۵) در تیمار اسپیروتترامات + عصاره متانولی دانه شوید (SP + MD) به­ دست آمد که اختلاف معناداری با اسپیروتترامات، عصاره متانولی دانه شوید و اسپیروتترامات + عصاره ان- هگزانی دانه شوید نشان داد. در هر دو سال عصاره متانولی دانه شوید در تلفیق با اسپیروتترامات (SP + MD) بیشترین تاثیر را در کنترل جمعیت پوره­ های پسیل پسته داشت و بنابراین می­ تواند در برنامه­ های مدیریت تلقیقی این آفت مورد توجه قرار گیرد.

کلمات کلیدی: پسیل معمولی پسته, فنل, فلاونوئید, عصاره گیاهی, مقاومت گیاهی