نوشین گشمردی - گروه علوم پایه ، پردیس بنت الهدی صدر، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران عضو هیات علمی

انتشار سریع اطلاعات و توسعه چشمگیر فناوریها در قرن بیست و یکم ، ضرورت ایجاد تحول در برنامه های آموزشی به منظور ایجاد پیوند آشکارتر آموزش و پرورش با جامعه ، اقتصاد، محیط زیست ، علم و فناوری و فرهنگ را نمایان ساخته است ، از این رو دانش آموزان علاوه بر کسب مهارتهایی همچون سواد خواندن و نوشتن و حساب کردن باید در زمینه مهارتهای قرن بیست و یکم مرتبط با آموزش علوم تجربی نیز توانایی لازم کسب کنند تا با تسلط کافی بر این مهارتها بتوانند توانایی رقابت خود را در عصر دانش تضمین نمایند. موضوع مرتبط بودن آموزش با زندگی و مفید بودن آن و همچنین بحث آیندهنگری و آماده کردن فراگیران برای زندگی در عصر دانش و اطلاعات به عنوان دو دغدغه زمینه پیدایش مقوله هایی همچون سواد علمی -فناورانه و یادگیری مادامالعمر در حوزه آموزش علوم تجربی را ایجاد نمود. سواد علمی - فناورانه دارای بار مفهومی ای تحت عنوان همگانی کردن علم و یا ترویج علم می باشد، لذا ماهیت آن نیز تولید جمعیتی با سواد علمی - فناورانه است که نه تنها دانش و درک علم و فناوری داشته باشند، بلکه بتوانند از این دانش در زندگی روزمره خود به خوبی استفاده کنند. اگر چه گامهای اولیه برای به دست آوردن سواد علمی - فناورانه در آموزش علوم تجربی در مدرسه برداشته می شود، اما کسب این سواد نباید در پایان دوره تحصیلی متوقف شود؛ چون سواد علمی - فناورانه یک هدف مادامالعمر است . البته این مهم بر عهده معلمان است که زمینه دانشی و مهارتی لازم را برای پی گیری این امور در وجود دانش -آموزان فراهم کنند. از آنجایی که معلمان به عنوان سکاندار اصلی فرآیند یاددهی یادگیری محسوب می شوند، می توانند به دانش آموزان کمک کنند تا با فراگیری مهارت های همچون تفکر خلاق، تفکر انتقادی، برقراری ارتباط و همکاری به منظور کسب توانایی تصمیم گیری مناسب در جهت حل مسائل پیچیده جامعه به ویژه توسعه پایدار با تاکید بر حفظ زیست گاه بشری با یادگیری قرن ۲۱ سازگار شوند.

آموزش و یادگیری، سواد علمی ، سواد علمی - فناورانه ، علوم تجربی ، قرن بیست و یکم