معصومه محمودآبادی - دانش آموخته ی ارشد مرمت و احیا بناهای و بافت های تاریخی دانشگاه علوم تحقیقات تهران

معماری دوره ی تیموریان از مهمترین دوره های معماری ا سلامی است که اثرات مهمی بر دوره های بعد از خودگذاشته است. این معماری که با شاخص هایی چون استحکام و شهرت، عظمت گرایی، پیشرفت در انواع تزئینات،رشد و تعالی در فنون طاق زنی و طاق های متقاطع در مساجد، مدارس، خانقاه ها و زیارتگاه ها، پل ها، آب انبارها،یخدان ها، نهرها، رباط ها، کاروان سراها و بازارچه ها شناخته می شود. اکثر بناهای ساخته شده در حوزه های مذهبی،آموزشی و رفاهی به خاطر کسب مشروعیت و ر ضایت مردم انجام پذیرفته ا ست. معماری زمان تیموریان در سهدوره ی زمامداری تیمور، شاهرخ و سلطان حسین بایقرا، از هنر و عرفان اسلامی تاثیر پذیرفته است. شواهد تاریخینشان میدهد که دوران تیموری دورهی صلح و تسامح و تساهل است. در این میان پرسشی مطرح میشود که چهرابطه ای بین معماری دوره ی تیموری و صلح وجود داشته است؟ به نظر می رسد جلوه های صلح در معماری دوره یتیموریان از دو منظر قابل بررسی است. نخست زمام داران تیموری با ساخت و گسترش بناهای عام-المنفعه،زیارتی و آموزشی در صدد ایجاد رفاه عمومی در راستای کسب منزلت و جایگاه سیاسی- اجتماعی و رضایت مردمبودند که این خود به ایجاد فضای امن زندگی صلح آمیز کمک می کرد. دوم گونه های معماری دوره ی تیموریان درخدمت عرفان اسلامی است که به تساهل، صلح و مدارا معروف است. آیات قرآن، رنگ های لاجوردی، فیروزه ای،سبز و طلایی در کا شی، گنبدهای کلاه درویشی، خو شنویسی های معطوف به صلح، از جمله مهمترین جلوه هایمعماری صلح در دوره ی تیموریان است.

معماری صلح، دورهی تیموری، هنر اسلامی، عرفان اسلامی، بناهای عام المنفعه