حمیدرضا کوهستانی - کارشناسان ارشد پرستاری، اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اراک
نیره باغچقی

براساس گزارش سازمان بهداشت جهانی 70% مرگها به دنبال رفتارهایی رخ می دهند که در نوجوانی روی داده و قابل اصلاح بوده اند. گستره رو به افزایش جهانی مصرف مواد رونگردان در میان نوجوانان هشدار دهنده است.مخاطره آمیزترین دوران زندگی از نظر ابتلا به سوء مصرف مواد، دوره بلوغ و نوجوانی است. فرایند بلوغ یکی از بحرانی ترین دوره های زندگی هر فرد می باشد به طوری که این دوران، دوران طوفان و فشار خوانده شده است. در این دوره نوجوان در وضعیتی بین دو مرحله کودکی و بزرگسالی قرار گرفته و زیر فشار و انتظارات این وضعیت قرار دارد. بلوغ و به عبارت بهتر مسائلی که در دوران بلوغ، فرد و جامعه با آنها مواجه می شوند بسیار متعدد و متنوع هستند. عواملی از جمله اغتشاش نقش و نیاز به ایفای نقش به عنوان یک فرد بالغ، اختلال در تصویر فرد از خود و نیاز به پذیرفته شدن از طرف دوستان و استقلال، نوجوان را به رفتارهایی مانند سیگار کشیدن یا سوء مصرف مواد دیگر سوق می دهد. طبق نتایج تحقیقات مختلف بسیاری از مشکلات مخاطره آمیز از جمله از دوران بلوغ نشأت می گیرد. استراتژی هایی که اطلاعات، نگرش ها و رفتار کودکان و نوجوانان در مورد مواد روانگردان و مهارت های تطابقی، اجتمای و نیازهای آنان را مورد هدف قرار می دهند، در حقیقت یکی از بهترین روش های پیشگیری نوجوانان به مواد رونگردان هستند. این استراتژیها به صورت خلاصه به شرح ذیل می باشند:1-دادن اطلاعات در مورد مضرات مصرف مواد: 2- تاثیر بر ارزش ها و نگرش ها (تغییر نگرش های مثبت و تثبیت نگرش های منفی نسبت به مصرف مواد مخدر): 3-آموزش مهارتهای اجتماعی و تطابق با استرس ها:4-آموزش مقاومت در مقابل فشارهای دوستان: 5- شناسایی افراد در معرض خطر و اقدامات لازم: 6- ارضای نیازهای اجتماعی و روانی نوجوانان: 7- الگو بخشی و آموزش از طریق همسالان و ... با توجه به اینکه مخاطره آمیز ترین دوران زندگی از نظر شروع به مصرف مواد، دوره بلوغ و نوجوانی است، باید جهت پیشگیری از اعتیاد، در این دوره به این گروه آسیب پذیر توجه ویژه گردد

مواد روانگردان، بلوغ، پیشگیری