پیوندها و کاربست آنها در معماری ایرانی- اسلامی

عناصر معماری ایرانی اسلامی دارای اصول و روشهای ساخت بسیار دقیقی هستند یکی از موضوعات مورد اهمیت در ساخت این عناصر موضوع پیوندها و اتصالات موجود در آنهاست هدف از این پژوهش شناسایی و کشف پیوندهای موجود در عناصر معماری ایرانی- اسلامی میباشد. منظور از پیوند انواع اتصالات فرمی است که منجر به شکل گیری فرم نهایی این عناصر می.شود به منظور دستیابی به این هدف عناصر گنبد و کاربندی و همچنین عناصری مانند مقرنس و یزدی بندی که در واقع شکل تکامل یافته ی کاربندی هستند در ادوار تاریخی مختلف مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتند این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و اکتشافی و با استفاده از مطالعات کتابخانه ای بررسی ا و مدارک فنی در مورد نحوه ساخت گنبد کاربندی مقرنس و یزدی بندی انجام شده است. در جریان مطالعات و تحلیل های انجام گرفته این نتیجه حاصل شد که نوعی از پیوند که در گنبد وجود دارد نحوه اتصال گنبد به گنبدخانه است زیرا زمینه ای که گنبد باید روی آن بنشیند است اما خود گنبد هندسه ای دایره ای دارد این موضوع از دیرباز مورد توجه معماران ایرانی بوده است و این پیوند از طریق انواع چپیره سازی میسر میشود به عبارت دیگر عامل پیوند گنبد به گنبدخانه انواع روشهای چپیره سازی میباشد انواع چپیره سازی عبارتند از سکنج ترمبه چوبی ترمبه فیلپوش ترمبه پتکین ترمبه پتکانه و ایجاد شکنج عنصر کاربندی نیز از تقاطع تعدادی تاق باریکه به یکدیگر تشکیل شده است. این موضوع خود نشان دهنده نوعی اتصال فرمی در این عنصر معماری ایرانی است. روش ساخت مقرنس و یزدی بندی نیز تا حدودی مشابه با روش ساخت کاربندی میباشد و پیوندهایی مشابه با کاربندی در این عناصر نیز وجود دارد در آخر میتوان نتیجه گرفت که معماری ایرانی پالت گستردهای از پیوندها و اتصالات وجود دارد.

Keywords:

پیوند , معماری ایرانی -اسلامی , گنبد , کاربندی