تغییرات زمانی و مکانی آلودگی نیتروژن در زهکش اراضی با کاربری های مختلف در حوضه آبریز شیرود واقع در استان مازندران

چکیده مبسوط مقدمه و هدف: رسوبات ناشی از خاک­های فرسایش یافته بر اساس مقدار مواد و عناصر همراه خود اثرات متفاوتی بر محیط دارند. نیتروژن از جمله عناصر غذایی مهمی است که در کشاورزی مصرف زیادی دارد و مصرف بیش از اندازه­ آن باعث کاهش کیفیت آب­ ها می­شود. مواد و روش­ ها: هدف این پژوهش اندازه گیری و مقایسه آلودگی نیتروژن خاک در کاربری های اراضی مختلف و رابطه آن با آلودگی زهکش هر کاربری در هنگام بارندگی شدید در حوضه رودخانه بستانکار واقع در شهر شیرود از توابع شهرستان تنکابن استان مازندران است. به این منظور از خاک شش کاربری­ جنگل، باغ پرتغال، باغ کیوی، باغ گل و گیاه زینتی، کشت برنج و چای در دو فصل بهار و زمستان نمونه­ برداری شد. سپس از زهکش خارج شده از این اراضی نمونه­ آب برداشت شد. در نهایت برای بررسی وضعیت رودخانه بستانکار در طول رودخانه از ۱۵ نقطه نیز نمونه آب برداشت شد. مقدار نیتروژن کل، محلول و چسبیده به ذرات در نمونه­ های آب و خاک اندازه ­گیری شد. یافته ­ها: نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان داد که مقادیر نیتروژن در زهکش ها در بهار نسبت به زمستان در برخی نقاط افزایش دو تا سه برابری داشته است که علت این موضوع را می­توان به فعالیت هایی کشاورزی مانند کودهی و شخم در این بازه زمانی نسبت داد. بیشترین و کمترین غلظت نیتروژن در بهار مربوط به اراضی تحت کشت گل و جنگل به ­ترتیب معادل ۶/۶۰  و ۰/۳۰ میلی ­گرم بر لیتر بود. نتیجه ­گیری: برای کنترل خروجی نیتروژن و آلودگی نیتروژن در خاک حوضه مورد مطالعه بایستی میزان مصرف کودهای نیتروژنی در منطقه بر اساس نیاز گیاه و نتایج آزمون خاک انجام گردد.

Keywords:

Environment , Forest , Kiwi , Nitrogen fertilizer , Pollution , آلودگی , جنگل , کودهای نیتروژنی , کیوی , محیط زیست