فریبا نوعدوست - استادیار،گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان، بهبهان، ایران
محمد فرزام - استاد، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

در پژوهشی میدانی، گونه های گیاهی منطقه ارتفاعات جنوب شهر مشهد با مساحتی حدود ۴۳۵۱ هکتار و در محدوده ارتفاعی ۱۰۰۰-۱۵۲۰ متر از سطح دریا شناسایی شد. شکل زیستی، پراکندگی جغرافیایی و گونه های گیاهی نادر و اندمیک منطقه تعیین و فهرست فلورستیک تهیه شد. در مجموع، ۲۵۹ گونه گیاهی متعلق به ۴۷ تیره و ۱۹۰ جنس گیاهی در منطقه شناسایی شد. تیره کاسنیان (Asteraceae) با ۳۹ گونه (۳۰ جنس)، تیره گندمیان (Poaceae) با ۳۲ گونه (۲۴ جنس)، تیره باقلائیان (Fabaceae) با ۲۳ گونه (۱۰ جنس)، تیره نعنائیان (Lamiaceae) با ۱۹ گونه (۱۴ جنس) و تیره کلمیان (Brassicaceae) با ۱۶ گونه (۱۵ جنس) تیره های گیاهی بزرگ تر این منطقه هستند. چیرگی شکل های زیستی تروفیت و همی کریپتوفیت (در مجموع ۵/۷۹ درصد) منطقه، نشانگر فلور خاص مناطق کوهستانی و وجود اقلیم سرد و خشک است. چیرگی الگوی پراکندگی ناحیه ایرانی - تورانی و چندناحیه ای (در مجموع ۷۲ درصد) نشان دهنده تخریب های گذشته در اکوسیستم و اقلیم خشک خراسان است. وضعیت حفاظتی گونه های گیاهی منطقه نشان داد شش گونه در گروه گیاهان آسیب پذیر، ۱۱ گونه در گروه گیاهان به نسبت آسیب پذیر، سه گونه در گروه گیاهان به طور تقریبی در معرض تهدید و ۱۳ گونه در گروه گونه های انحصاری ایران و استان فلوری خراسان - کپه داغ قرار دارند.

جغرافیای گیاهی, عناصر رویشی, گونه های انحصاری و در خطر انقراض