علیرضا عبدالرحیمی - دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده حقوق، الاهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
مهدی دهباشی - استاد گروه فلسفه، واحد خوراسگان، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران
سید حسین واعظی - دانشیار گروه عرفان اسلامی، واحد خوراسگان، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

قاعده لطف یکی از قواعد مهم و تاثیرگذار در میان متکلمان بوده و از جایگاه خاصی در علم کلام برخوردار است. این قاعده کلامی نقش مهمی در اثبات وجوب بعثت انبیا و نصب امام در نظریات متکلمان شیعه دارد. درباره چیستی مضمون قاعده لطف، دلایل وجوب لطف از جانب باری تعالی و اثبات وجوب ارسال رسل و نصب امام با تمسک به قاعده لطف، در آثار کلامی سخنان بسیاری آمده است. عالمان شیعه مانند نوبختی، شیخ مفید، سید مرتضی، شیخ طوسی، علامه حلی و از میان متاخران، سید هاشم حسینی طهرانی و جعفر سبحانی، در مباحث مربوط به اثبات وجوب بعثت انبیا و نصب امامان از قاعده لطف بهره برده اند. برخی آن را مطابق حکمت الاهی و برخی صرفا جود و کرم خدا دانسته اند. برخی این قاعده را در اثبات مسائل نبوت و امامت کارآمد می دانند و برخی در خور استناد نمی دانند. ولی در نهایت حاصل سخنان متکلمان شیعه، اثبات وجوب بعثت پیامبران و نصب امامان با استمداد از قاعده لطف است.

قاعده لطف, نبوت, امامت, متکلمان شیعه