نادر نادری - عضو هیئت علمی بخش تحقیقات فنی و مهندسی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سمنان (شاهرود)
علیرضا محمدی - عضو هیئت علمی بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر مرکز تحقیقات کشاورزی سمنان (شاهرود)

به منظور بررسی تاثیر آبیاری جویچه­ای یک در میان بر عملکرد سیب زمینی و ارزیابی اقتصادی آن، طرحی در قالب بلوک­های کامل تصادفی طی سال­های ۱۳۸۲ و ۱۳۸۳ در اراضی مرکز تحقیقات کشاورزی سمنان (شاهرود) اجرا شد.  تیمارهای مورد بررسی عبارت بودند از:  ۱- آبیاری معمولی تمام جویچه­ها، ۲- آبیاری جویچه­ها یک در میان ثابت، ۳- آبیاری جویچه­ها یک در میان متغیر،۴- آبیاری جویچه­ها یک در میان ثابت تا ابتدای مرحله تشکیل غده­، ۵- آبیاری جویچه­ها یک در میان ثابت تا انتهای مرحله تشکیل غده، ۶- آبیاری جویچه­ها یک در میان متغیر تا ابتدای مرحله تشکیل غده، و ۷- آبیاری جویچه­ها یک در میان متغیر تا انتهای مرحله تشکیل غده.  در هر نوبت آبیاری، حجم آب مورد نیاز براساس روش پنمن- مانتیس محاسبه و با استفاده از کنتور حجمی و لوله­های پلی اتیلن در اختیار هر تیمار قرار داده شد.  نتایج دو سال آزمایش نشان دادکه در تیمارهای آبیاری جویچه­ای یک در میان ثابت و متغیر (تیمارهای ۲و۳)، ارتفاع بوته، تعداد غده در هر بوته، متوسط وزن غده­ها و در نهایت عملکرد محصول به شدت کاهش یافته است.  بین تیمار آبیاری معمولی تمام جویچه ها (تیمار ۱) و سایر تیمارها (تیمارهای ۴، ۵، ۶، ۷) از نظر صفات مورد بررسی اختلاف معنی­دار مشاهده نشد.  بنابراین، با مدیریت مناسب آبیاری می­توان در مراحل اولیه رشد و حتی تا انتهای مرحله تشکیل غده مصرف آب را کاهش داد بی­آنکه تاثیری معنی­دار در کاهش عملکرد داشته باشد.  برای تحلیل اقتصادی از روش بودجه­بندی جزیی و شاخص نسبت درآمد ناخالص به هزینه تولید استفاده شد.  در تجزیه و تحلیل اقتصادی مشخص شد که تیمار ۷ دارای نسبت درآمد ناخالص به هزینه تولید برابر ۰۳/۳  است و مصرف آب در آن به جای ۷/۸۶۳۴  متر مکعب (تیمار۱)، ۷۲۵۰ متر مکعب در هکتار است (۱۶ درصد کاهش یا صرفه­جویی حدود ۷/۱۳۸۴ متر مکعب در هکتار).  بنابراین توصیه می شود آبیاری بر اساس تیمار ۷  انجام گیرد تا بدون نقصان معنی­دار عملکرد، ضمن صرفه­جویی در مصرف آب، هزینه­های کارگری مربوط به آبیاری نیز کاهش یابد.