حسین زارع - عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور و مدیر گروه روانشناسی
حمید لطفی - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن

این پژوهش به منظور بررسی الف) تاثیر فشار گروهی بر استدلال انتزاعی، ب) میزان دشواری آزمودنی ها در استدلال نوع "رفع تالی" ج) تفاوت نسبت پاسخ صحیح آزمودنی ها در آزمایشهای قبلی و آزمایش فعلی د) تفاوت های نسبی درون گروهی با آزمایش از جامعه ی دانشجویان دوره کارشناسی، ۱۰۳ نفر انتخاب شدند که ۵۱ نفر گروه کنترل، ۵۲ نفر گروه آزمایش بوده اند. روش تصادفی در سه سطح این پژوهش اعمال شد: الف) انتخاب آزمودنی ها، ب) جایگزینی آزمودنی ها در گروه های کنترل و آزمایش ج) تعیین کاربندی آزمایشی. سپس آزمودنی ها با استفاده از طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل و روش آماری مقایسه میانگین های مستقل (با نمرات افتراقی) و آزمون استدلال انتزاعی "تکلیف انتخاب واسون[۱]" و متغیر آزمایشی اعمال فشار گروهی ذهنی مورد سنجش و آزمایش قرار گرفتند. نتیجه ی بدست آمده نشان داد که فشار گروهی خطای استدلال را افزایش می دهد. به عبارت دیگر اعمال کاربندی آزمایشی فشار گروهی موجب تغییر نحوه ی استدلال آزمودنی ها در جهت گروه شده است. "آزمون تفاوت نسبت دو صفت در یک جامعه ی واحد" نیز نشان داد که آزمودنی ها در استدلال نوع رفع تالی دشواری بیشتری دارند. همچنین با توجه به تغییرات ایجاد شده در آزمون مورد استفاده این پژوهش و تصریح و تفکیک درخواست ها از آزمودنی ها، میزان پاسخ درست به گونه ای معنادار بیشتر از آزمایشهای قبلی بود.

فشار گروهی, استدلال انتزاعی, همرنگی, استقلال, ناهمرنگی