علی شریفی - دانشجوی دکتری فقه و حقوق قضایی مجتمع عالی فقه جامعه المصطفی العالمیه

راجع به دیه اعضای درونی این مطلب باید در نظر گرفته شود که بر اساس یک مبنا که مبنای مرحوم خوانساری و بعض دیگر از فقهاء است، اصولا ما چیزی به نام ارش ( خسارت غیر مقدر) نداریم، میزان خسارت همه جراحات در شرع مقدر است، در نهایت بعضی از تقدیرات به دست ما نرسیده است. این دسته از فقهاء به احادیثی مانند کتاب جفر و جامعه و... که در آنها حتی ارش خدش هم وجود دارد و نیز پاره ای از احادیثی که در آنها  کلمه « ارش» به « دیه » و بر عکس اطلاق شده است، تمسک می کنند. بر اساس این دیدگاه که البته دیدگاه غیر غالب می باشد، نسبت به آن دسته از جراحاتی که دیه مقدر آنها به دست ما نرسیده است، راه هایی وجود دارد برای تعیین دیه که یکی از این راه ها ارجاع به کارشناس ( پزشکی قانونی) بر اساس اقرب الظنون است. چون دیدگاه عبد انگاری علاوه بر اینکه دلیل ندارد فعلا کار آیی ندارد. دیدگاه ارجاع به عدلین، ارجاع به حاکم به عنوان راه هایی جایگزین، نسبت به ارجاع به کارشناس از احتمال اصابه کمتری بر خوردار اند. البته از پیامدهای این دیدگاه استفاده حد اکثری از عمومات و اطلاق دیات است، زیرا شاید بیان به همین عام یا اطلاق صورت گرفته باشد. نوشته حاضر بر اساس این دیدگاه تنظیم نشده است. بلکه بر اساس دیدگاه مشهور که می گوید خسارتهای بدنی بر دوقسم ( مقدر و غیر مقدر ) است تنظیم گردیده است

اعضاء, دیه, خسارت, جراحات