عبدالجبار زرگوش نسب - دانشیار فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه ایلام
میثم دوستی پور - دانشجوی دکترای فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه ایلام

درباره سهم ارث زوجه درصورتی که تنها وارث زوج باشد، در میان فقها سه نظریه و در مورد سهم ارث زوج درصورتی که تنها وارث زوجه باشد، دو نظریه وجود دارد. منشا اختلاف نظر میان فقها در این زمینه اختلاف روایات و احادیث است. بنابراین، بررسی روایات مورد استناد جهت تبیین صحت وسقم هر یک از نظریات اجتناب ناپذیر است. در این پژوهش نخست نظریات فقها ارائه می‎شود. سپس روایات مورد استناد با روش توصیفی‎‎‎تحلیلی بررسی و نظریه مختار نویسندگان که همان مفاد حدیث امام رضا (علیه‎السلام) است اثبات می‎شود. در این نظر هریک از زوجه و زوج علاوه بر سهم و فرض خود که در قرآن کریم مشخص شده، مازاد ترکه بر فرض را نیز به ارث می برد؛ خواه در زمان حضور امام باشد یا در عصر غیبت. این مسئله یکی از مسائل مورد ابتلای جامعه است که در قانون مدنی نصی در مورد آن وجود ندارد ولی با توجه به اصل ۱۶۷ قانون اساسی، قاضی ملزم است در صورت نیافتن نص مواد قانونی درباره دعاوی، به منابع معتبر اسلامی و فتاوای معتبر رجوع کند. بنابراین، بررسی موضوع با ادله، مستندات و ارائه نظریه مختار اهمیت بسزایی دارد.

انحصار وراثت زوجه, انحصار وراثت زوج, احادیث, امام‎رضا (علیه‎السلام)