الهام موسوی - دانشجوی دکترای روانشناسی ، گروه روان شناسی، دانشگاه پیام نور،تهران، ایران.
حسین زارع - استاد گروه روان شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
احمد علیپور - استاد گروه روان شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
غلامرضا صرامی فروشانی - استادیار گروه آموزشی روانشناسی تربیتی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی

مداخله شناختی مبتنی بر واقعیت مجازی (VR) الگوی جدیدی از توانبخشی مبتنی بر فناوری است، که به نظر می رسد در توانبخشی شناختی بیماران آسیب مغزی اکتسابی (ABI) موثر باشد. این پژوهش با هدف فراتحلیل میزان اثربخشی مداخله-های مبتنی بر VR بر کارکردهای شناختی بیماران ABI با بررسی نقش تعدیل کننده علت آسیب مغزی و نوع کارکرد شناختی انجام شد. بدین منظور از میان مقالات چاپ شده در مجلات معتبر بر اساس معیارهای ورود از جمله مطالعات کنترل شده تصادفی (RCT)، اجرای مداخله های مبتنی بر VR، آزمودنی ها با تشخیص بالینی سکته مغزی و یا آسیب مغزی تروماتیک (TBI) و ارزیابی پیامدهای مرتبط با کارکردهای شناختی، ۱۶ مطالعه انتخاب و در مجموع ۹۰ اندازه اثر وارد فراتحلیل شد. نتایج تحلیل با استفاده از نرم افزار CMA۲ نشان داد مداخله های مبتنی بر VR در بهبود کارکردهای شناختی بیماران آسیب مغزی اکتسابی اندازه اثر متوسط و معناداری (۰.۶۰۸=g هجز) دارند. بررسی نقش تعدیل گر علت آسیب مغزی و نوع کارکرد شناختی معنادار نبود (۰.۰۵

مداخله مبتنی بر واقعیت مجازی, توانبخشی شناختی, آسیب مغزی اکتسابی, کارکردهای شناختی