منوچهر ترابی - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان
محمدرضا جهاد اکبر - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان

کمبود آب یکی از مهمترین عوامل محدود کننده توسعه سطح زیر کشت چغندر قند در استان اصفهان است. ازسوی دیگر، با توجه به مصرف قابل توجه آب در دوره رشد رویشی این گیاه، استفاده کارآمدتر از منابع آبی موجود ضرورت بیشتری می یابد. یکی از راه های کاهش مصرف آب ، مدیریت مناسب آبیاری در مزرعه است. به همین منظور، شش تیمار به مدت دو سال در ایستگاه تحقیقات کشاورزی کبوتر آباد واقع در شرق استان اصفهان به شرح زیر مطالعه شد: ۱- کاشت یک ردیفه، فاصله خطوط کاشت ۵۰ سانتیمتر، آبیاری از طریق تمام جویچه ها ۲- کاشت یک ردیفه، فاصله خطوط کاشت ۵۰ سانتیمتر، آبیاری جویچه ها به صورت یک در میان متناوب ۳- کاشت یک ردیفه، فاصله خطوط کاشت ۶۰ سانتیمتر، آبیاری از تمام جویچه ها ۴- کاشت یک ردیفه، فاصله خطوط کاشت ۶۰ سانتیمتر، آبیاری جویچه ها یک در میان متناوب ۵- کاشت دو ردیفه، فاصله خطوط کاشت در طرفین جویچه ۵۰ سانتیمتر و فاصله خطوط کاشت روی پشته ۴۰ سانتیمتر ۶- کاشت دو ردیفه، فاصله خطوط کاشت در طرفین جویچه ۶۰ سانتیمتر و فاصله خطوط کاشت روی پشته ۴۰ سانتیمتر. نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین مقدار آب مصرفی به میزان ۲۲۶۹۳ و ۱۵۳۰۰ مترمکعب در هکتار به ترتیب مربوط به تیمارهای شماره ۲ و ۶ است. بیشترین عملکرد ریشه به میزان ۸۵/۴۵ تن در هکتار در تیمار شماره ۵ به دست آمد. در همین تیمار بیشترین عملکرد قند ناخالص و قند قابل استحصال به ترتیب به میزان ۸۸/۶ و ۷۸/۴ تن در هکتار مشاهده شد که ناشی از زیادتر بودن عملکرد ریشه در تیمار مذکور بوده است. در مجموع،تیمارهای کشت دو ردیفه نسبت به یک ردیفه، به علت بیشتر بودن بازده مصرف آب برای عملکرد ریشه و قند در تیمارهای کشت دو ردیفه نسبت به یک ردیفه و همچنین سهولت بیشتر آبیاری در این تیمارها نسبت به تیمارهای یک ردیفه، این دو روش کاشت می تواند قابل توصیه باشد.