آرزو پراور - گروه زراعت دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.
سعیده ملکی فراهانی - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد، تهران ، ایران
علیرضا رضازاده - گروه گیاه پزشکی دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد، تهران

هدف از این مطالعه، بررسی واکنش بالنگو شهری (Lallemantia iberica) و شیرازی (Lallemantia royleana) تلقیح شده به قارچ مایکوریزا در رژیم­های متفاوت آبیاری بود. آزمایش به صورت اسپیلت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. عامل اصلی، رژیم آبیاری در سه سطح (آبیاری پس از ۳۰، ۶۰ و ۹۰ درصد تخلیه آب قابل استفاده خاک) و ترکیب فاکتوریل قارچ آربوسکولار مایکوریزا (کاربرد و عدم کاربرد) و گونه گیاهی بالنگو (بالنگو شهری (L. iberica) و بالنگو شیرازی (L. royleana) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. کم آبیاری در هر دوگونه باعث کاهش ویژگیهای رشدی و محتوای کلروفیل، عملکرد دانه، کارایی مصرف آب، کلونیزاسیون ریشه و فسفر بذر، موسیلاژ بذر و محتوی روغن بذر شد؛ به طوری که کمترین این صفات در تیمار ۹۰ درصد تخلیه آب به دست آمد، اما کاربرد مایکوریزا تاثیر مثبت بر روی این صفات در هر دو گونه گذاشت. در گیاهان تلقیح شده هر دو گونه، میانگین صفاتی چون عملکرد دانه، کلونیزاسیون ریشه، کارایی مصرف آب، فسفر بذر، موسیلاژ بذر و محتوی روغن بذر در تیمار آبیاری پس از ۶۰ درصد تخلیه آب، بیشتر از سایر تیمارهای آبیاری بود. درصد کاهش عملکرد دانه در گونه شهری در پاسخ به محدودیت آب، بیشتر از بالنگوی شیرازی بود، اما در گونه شیرازی به خصوص پس از کاربرد قارچ مایکوریزا نه تنها عملکرد دانه کاهش نیافت، بلکه میزان کلونیزاسیون و کارایی مصرف آب، نیز افزایش یافت. به طور کلی، نتایج نشان داد که کاربرد قارچ مایکوریزا می­تواند اثرات منفی تنش کم آبی را بر عملکرد بالنگو شهری و شیرازی کاهش دهد و سبب بهبود رشد و عملکرد آن­ها شود.

تنش خشکی, عملکرد دانه, فسفر بذر, کارایی مصرف آب, کلونیزاسیون ریشه