پهنه بندی آسیب پذیری سکونتگاه های شهرستان نهاوند در برابر زلزله

بررسی های اخیر در مورد پیامدهای فاجعه آمیز و خسارت گسترده جانی و مالی ناشی از بلایای طبیعی و به ویژه زلزله نشان دهنده آن است که اقدامات موثری در این زمینه، صورت نگرفته است. یکی از مناطق زلزله خیز استان همدان، شهرستان نهاوند است که ازجمله پهناورترین مناطق استان نیز به شمار می رود. در این خصوص پژوهش حاضر باهدف پهنه بندی آسیب پذیری سکونتگاه ها در برابر زلزله با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی و سیستم اطلاعات مکانی انجام شد. به همین منظور از ۱۴ معیار که عبارت اند از بافت خاک، بزرگا و مراکز زلزله های پیشین، تاسیسات خطرساز، راه های دسترسی، رودخانه ها، لایه های زمین شناسی، موقعیت زمین لغزش، شیب زمین، فرسایش خاک، کاربری اراضی، گسل های منطقه، مدل رقومی ارتفاعی و نقاط جمعیتی استفاده گردید. در این خصوص نقشه پهنه بندی آسیب پذیری سکونتگاه ها در برابر زلزله جهت تحلیل ها و ارزیابی های محیطی تهیه شده است. با توجه به بررسی مطالعات صورت گرفته توسط دیگر محققان در سراسر دنیا، در این پژوهش به منظور همپوشانی وزن دار معیارها در فضای فازی، از تابع گاما با مقادیر اولیه ۵/۰، ۷/۰ و ۹/۰ استفاده شد؛ که پس از صحت سنجی نتایج و بررسی مقادیر آن ها، گامای ۹/۰ بکار گرفته شد. نتایج نهایی برای شناسایی سکونتگاه های در معرض آسیب محدوده شهرستان نهاوند در ۵ کلاس طبقه بندی شد. محدوده های با پتانسیل آسیب پذیری بسیار پایین به مساحت ۲۵۰۶۵ هکتار، با پتانسیل نسبتا پایین به مساحت ۴۸۱۷۳ هکتار، پتانسیل متوسط به مساحت ۳۹۰۰۰ هکتار، پتانسیل نسبتا بالا به مساحت ۲۵۵۷۱ هکتار و پتانسیل بسیار بالا به مساحت ۱۳۹۸۰ هکتار در نتیجه این طبقه بندی مشخص شد. نتایج نشان می دهد، ۲۸ روستا در محدوده با پتانسیل آسیب پذیری بالا و ۳ شهر و ۲۶ روستا در پهنه با پتانسیل آسیب پذیری نسبتا بالا قرار دارند.

Keywords:

پهنه بندی خطر زلزله , سیستم اطلاعات مکانی , شهرستان نهاوند , منطق فازی