الهه رنجبران - دانشگاه تحصیلات تکمیلی کرمان
مهدی رحیمی - کرمان کرمان- انتهای بلوار هفت باغ علوی- دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته- پژوهشکده علوم محیطی- گروه بیوتکنولوژی
مریم عبدلی نسب - دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان-گروه بیوتکنولوژی
، حمید زارع - ایستگاه تحقیقات انجیر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، استهبان، ایران.
مجتبی کردرستمی - گروه اصلاح نباتات، پژوهشکده کشاورزی هسته ای، پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای، سازمان انرژی اتمی، کرج، ایران

هدف: انجیر (Ficus carica) یک درخت خزان کننده می باشد که در مناطق خشک و نیمه خشک کشت می شود. انجیر به عنوان یک محصول مهم، در چند دهه اخیر به دلیل بروز تنش های زنده و غیرزنده دچار فرسایش ژنتیکی شده است. هدف از این تحقیق تعیین تنوع ژنتیکی ژنوتیپ های موجود در استهبان با استفاده از صفات ریخت شناسی و نشانگر مولکولی Start Codon Targeted (SCoT) است. مواد و روش ها: در این پژوهش، تعداد ۱۶ ژنوتیپ انجیر در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار از لحاظ صفات ریخت شناسی آن ها ارزیابی گردیدند. همچنین DNA ژنومی آن ها از برگ استخراج گردید و تنوع ژنوتیپی ژنوتیپ ها بر اساس ۱۰ آغازگر SCoT بررسی شد. نتایج: تجزیه واریانس تفاوت معنی داری بین صفات نشان داد و همچنین تجزیه خوشه ای بر اساس صفات ریخت شناسی، ژنوتیپ ها را در پنج گروه قرار داد. هشت آغازگر در مجموع تعداد ۵۰ نوار چندشکل تکثیر کردند و SCoT۱۲ و SCoT۱۱ به ترتیب با ۱۳ و ۹ نوار چندشکل، بیشترین نوار رو تولید کردند. محتوای اطلاعات چندشکل (PIC) برای نشانگر SCoT بین ۳۴۲۳/۰ تا ۳۷۹۱/۰ با میانگین ۳۵۹۵/۰ متغیر بود. تجزیه خوشه ای به روش جفت گروه بدون وزن با میانگین حسابی و معیار شباهت گاور بر اساس داده های SCoT، ۱۶ ژنوتیپ انجیر را در چهار گروه قرار دادند. گروه بندی بر اساس روش بیزی ژنوتیپ ها را در نه گروه قرار داد اگرچه ژنوتیپ ها تمایز نداشتند و مخلوطی از هر نه گروه بودند. نتیجه گیری: نتایج حاکی از آن است که کاربرد نشانگر SCoT دارای مزیت بالایی بوده و نقش بسزایی در تفکیک و تمایز ژنوتیپ های انجیر دارد نشانگر مولکولی SCoT و صفات ریخت شناسی تنوع بالایی را میان ژنوتیپ ها نشان داده اند. نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان دهنده وجود تنوع ژنتیکی بالا در خزانه ژنتیکی ارقام انجیر استهبان هست که با حفاظت از این منبع غنی می توان از آن ها در اجرای برنامه های به نژادی بهره برد.

بیزی, چندشکل, ضریب تغییرات