پیش بینی خشکسالی هواشناسی با مدل HAMCM۳، ریزمقیاس ساز LARS-PG و توزیع های آماری ، مطالعه موردی : شمال استان فارس

تغییر اقلیم تاثیر قابل توجهی بر منابع آب و طبیعت دارد. در این تحقیق اثر تغییر اقلیم بر خشکسالی توسط مدل HADCM۳ و ریزمقیاس ساز LARS-WG در ایستگاه های آباده، اقلید و صفاشهر واقع در شمال استان فارس بررسی گردید. مقادیر شاخص های ارزیابی عملکرد نشان دهنده دقت قابل قبول مدل در شبیه سازی بارش است . داده های مدل گردش عمومی جو HadCM۳ ریزمقیاس شد و بارش در دوره های ۲۰۴۴ -۲۰۱۸، ۲۰۷۹- ۲۰۴۶ و ۲۱۳۳ - ۲۰۸۰ تحت سناریوهای A۱B، A۲ وB۱ شبیه سازی گردید. سپس شاخص خشکسالی هواشناسی SPI سالانه محاسبه شد. با توجه به تغییرات مقدار SPI در بازه ها و سناریوهای مختلف در هر ایستگاه، به منظور مقایسه کمی بهتر، بر داده های خشکسالی توزیع آماری برازش داده شد و خشکسالی با دوره بازگشتهای مختلف پیش بینی گردید. نتایج نشان داد که در آباده شدت خشکسالی های ضعیف ، با دوره بازگشت ۲ سال، در بازه ها و سناریوها نسبت به دوره پایه کاهش ، خشکسالی های ۵ ساله افزایش ، و خشکسالی های شدیدتر ۲۵ و ۵۰ ساله کاهش می یابد. در اقلید شدت خشکسالی های ۲ و ۵ ساله ، به طور متوسط کاهش ، و ۲۵ و ۵۰ ساله افزایش می یابد. در صفاشهر شدت خشکسالی های ۲ و ۵ ساله ، به طور متوسط کاهش ، و ۲۵ و ۵۰ سال افزایش می یابد. به طور کلی می توان گفت در آباده شدت خشکسالی های ضعیف و شدید عمدتا کاهش می یابد. در اقلید و صفاشهر شدت خشکسالی های ضعیف کاهش ، و خشکسالی های شدید افزایش می یابد. با توجه به ضریب تعیین ۷۱.۰ و ناش ساتکلیف ۳۵.۰ برای پیش بینی بارش در ایستگاه آباده، ۹۳.۰ و ۹۲.۰ برای اقلید و ۹۵.۰ و ۹۴.۰ در صفاشهر دقت پیش بینی بارش در ایستگاه صفاشهر و اقلید بسیار بالاتر از آباده است . چنانچه روند وضعیت گرمایش و خشکسالی سالانه نیز نشان می دهد در غالب نقاط با افزایش خشکسالی روبرو هستیم و انتظار شدتهای بیشتر خشکی را باید داشته باشیم . این مساله پیامدهایی بر منابع آب سطحی و زیرزمینی ، محیط زیست و کشاورزی خواهد داشت ، که نیاز به برنامه ریزی و آمادگی جهت کاهش اثرات آن را پررنگ می کند.

Keywords:

تغییر اقلیم , HadCM۳ , LARS- WG , خشکسالی , توزیع آماری , فارس.