ابوالحسن میرزایی - کارشناس ارشد رشته زراعت ، دانشگاه آزاد اسلامی ، مهاباد، ایران
محمود پوریوسف میاندوآب - دانشیار گروه زراعت و آگرواکولوژی ، واحد ارومیه ، دانشگاه آزاد اسلامی ، ارومیه ،ایران

به منظور بررسی اثر زمان کشت زمستانه و بهاره بر عملکرد و اجزای عملکرد چهار رقم نخود تحت شرایط دیم آزمایشی در یکی از مزارع شهرستان نقده واقع در استان آذربایجانغربی در سال ۱۳۹۱-۱۳۹۰ به صورت فاکتوریل بر پا یه طرح بلوکهای کامل تصادفی با دو فاکتور و سه تکرار انجام شد. فاکتور اول شامل دو تاریخ کاشت (۱۵ اسفند و ۱۵ فروردین ) و فاکتور دوم شامل چهار رقم مختلف نخود آرمان، آزاد، جم و ILC۴۸۲ در نظر گرفته شد. نتایج آزما یش نشان داد که اثر تاریخ کاشت و رقم بر تمام ی صفات مورد مطالعه معنی دار بود. مقایسه میانگین دادهها نشان داد که بیشترین ارتفاع بوته (۵۳/۳۵ سانتی متر) از تاریخ کاشت اول (۱۵ اسفند) به دست آمد. کمترین ارتفاع بوته به طور متوسط با میانگین ۷۷/۳۱ سانتی متر مربوط به تاریخ کاشت دوم (۱۵ فروردین ) بود. بیشترین ارتفاع بوته (۵۴/۳۶ سانتی متر) در بین ارقام مورد مطالعه نخود به رقم ILC۴۸۲ و بیشترین تعداد دانه در بوته به طور متوسط با ۲۵ /۱۵ دانه در بوته به اثر متقابل تاریخ کاشت اول (۱۵ اسفند) و رقم ILC۴۸۲ تعلق داشت . بیشترین وزن دانه در بوته (۴۳/۴ گرم) مربوط به تاریخ کاشت اول و از رقم ILC۸۴۲ به دست آمد. در اثر متقابل تاریخ کاشت و رقم در هر دو تاریخ کاشت بیشترین عملکرد دانه مربوط به رقم ILC۴۸۲ بود. بالاترین عملکرد دانه مربوط به تاریخ کاشت اول (۱۵ اسفند) و رقم ILC۴۸۲ بود.

نخود، عملکرد و اجزای عملکرد، زمان کشت ، رقم