غلامرضا خلیل زاده - استادیار پژوهشی ، بخش تحقیقات نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش و ترویج کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی ، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی ، ارومیه ، ایران
خشنود علیزاده - دانشیار، بخش تحقیقات گیاهان علوفه ای ، موسسه تحقیقات کشاورزی دیم ، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی ، مراغه ، ایران
نیر عظیم زاده - فارغ التحصیل کارشناسی ارشد، رشته اصلاح نباتات، دانشگاه ارومیه ، ایران

خلر بعنوان یک گیاه متحمل به خشکی ، دارای پتانسیل قابل توجهی برای جایگزینی آیش در شرایط دیم کشور است . هدف این تحقیق ، شناسایی لاین های سازگار با اقلیم سرد برای کشت بهاره و برخورداری از عملکرد دانه و علوفه بیشتر بود. در این آزمایش ، ۲۰ لاین انتخابی از مواد ژنتیکی دریافتی از مرکز تحقیقات بین المللی ایکاردا به همراه دو شاهد (خلر نقده و لاین ۵۵۵) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقات دیم ارومیه مورد بررسی قرار گرفتند. لاین خلر LS-۵۵۵ و GP۱ زودرسترین لاینها از نظر تعداد روز تا گلدهی بوده و با احتساب گلدهی کامل بعنوان مناسب ترین زمان برای برداشت علوفه بر اساس نتایج این تحقیق ، می توان متوسط ۱۰ الی ۱۵ روز زودتر نسبت به برداشت آنها اقدام نمود. اختلافات از نظر عملکرد دانه و عملکرد علوفه بین تیمارها و اثر متقابل تیمار × محیط معنی دار نبود. بررسی میانگین تیمارها در محیط های مختلف نشان داد که بیشترین متوسط عملکرد علوفه خشک (۶/۱ تن در هکتار) متعلق به لاین GP۱ و بیشترین متوسط عملکرد دانه با متوسط ۵۴۰ کیلوگرم در هکنار متعلق به لاین تحت شماره ۳۱۱ بود. در تجزیه مرکب سه ساله پایدارترین لاینها در نهایت شامل لاین ۵۵۵ و لاین GP۱ جهت بررسی در مزارع زارعین منطقه انتخاب شدند.

لاتیروس، خلر ساتیووس، علوفه دیم