حمید زارعی - کارشناس ارشد آبخیزداری دانشگاه گرگان
سعیده حسین زاده - دانشجوی دکتری گروه جنگلداری دانشگاه لرستان

فرسایش خاک به دلیل داشتن اثرات چندجانبه ، آشکار و پنهان زیست محیطی و اجتماعی ، به سرطان زمین شهرت یافته و یکی از فرآیندهای پیچیده خطرساز محیطی است . رشد روز افزون جمعیت و نیاز به تامین مواد غذایی ، موجب استفاده بیشتر از منابع طبیعی می شود. از طرفی نیز استفاده صحیح و اصولی از منابع و رسیدن به اصل توسعه پایدار، نیازمند مطالعه و شناسا یی است . انسان برای ادامه ی حیات خود به مواد غذایی نیاز دارد، که در اثر وجود آب و خاک به دست می آید . یکی از عواملی که وجود آب و خاک را به خطر می اندازد فرسایش است ، که همواره برای از بین بردن آن عمل می کند . به همین جهت است که مبارزه با فرسایش در سطح جهان مورد توجه قرار گرفته است . اندازه گیری انواع فرسایش ها مشکل است ، ولی مدل ها می توانند ابزار مناسبی برای برآورد و ارزیابی فرسایش باشند. هدف اول یه مدلسازی را شبیه سازی رفتار یک سیستم پیچیده و نیز پیش بینی اثرات تغییر روی اجزا و عملکرد سیستم بیان می کند. فرسایش خندقی از فرآیندهای مهم تخریب خاک است که در اقالیم مختلف سبب تلفات قابل ملاحظه خاک و تولید مقادیر فراوان رسوب می شود. این نوع فرسایش ، یکی از مخربترین و پیچیده ترین انواع فرسایش آبی محسوب می گردد. تحقیقات اخیر نشان می دهد که فرسایش ناشی از ایجاد خندقهای موقتی سهم قابل ملاحظه ای از فرسایش جهانی را به خود اختصاص داده و در این شرایط یک مدل مناسب برای ارزیابی این نوع فرسایش ضروری است ، درکنار مدلهای مختلف فرسایش خندقی ، درحال حاضر مدل EGEM تنها مدل کارآمد برای ارزیابی و برآورد فرسایش ناشی از خندقهای موقتی است . ما در این مقاله پیرامون این مدل و فرسایش خندق موقتی بحث می کنیم .

فرسایش خاک، مدلسازی ، خندق موقتی