سپیده نایب زاده - کارشناس ارشد روان شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.
عباس ابولقاسمی - استادگروه روان شناسی دانشگاه گیلان، رشت، ایران.
سید موسی کافی ماسوله - استاد گروه روان شناسی دانشگاه گیلان، رشت، ایران.
مهناز خسروجاوید - دانشیارگروه روان شناسی دانشگاه گیلان، رشت، ایران.

پژوهش حاضر باهدف بررسی اثربخشی آموزش تنظیم هیجان بر رفتارهای انطباقی/ اجتماعی نوجوانان دارای اختلال اضطراب جدایی انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی و با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل انجام شد. شرکت کنندگان در پژوهش ۲۰ نوجوان دارای اضطراب جدایی بودند که از میان نوجوانان مشغول به تحصیل در پایه های متوسطه اول و دوم مدرسه هنر و ادبیات تهران در سال تحصیلی ۹۹-۱۳۹۸ شناسایی و به صورت تصادفی در دو گروه ۱۰ نفره آزمایش و کنترل جای دهی شدند. گروه آزمایش، آموزش تنظیم هیجان مدل گراس را در ۸ جلسه ۹۰ دقیقه ای به صورت تک نفره دریافت کردند، اما گروه کنترل هیچ مداخله ای نگرفت. برای گرد آوری داده ها در پیش آزمون و پس آزمون از پرسشنامه های اضطراب جدایی مارچ و همکاران (۱۹۹۷) و پرسشنامه عملکرد انطباقی/ اجتماعی اسپنس و همکاران (۲۰۰۲) استفاده شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس یک و چند متغیری استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل کواریانس نشان داد که آموزش تنظیم هیجان در افزایش رفتارهای انطباقی/ اجتماعی در نوجوانان دارای اختلال اضطراب جدایی موثر بوده است (۰۰۱/۰>ρ). با توجه به یافته ها به نظر می رسد می توان از آموزش تنظیم هیجان به منظور مدیریت اضطراب و افزایش رفتارهای انطباقی نوجوانان دارای اختلال اضطراب جدایی به عنوان برنامه آموزش تکمیلی در کنار سایر روش های درمانی استفاده کرد.

اضطراب جدایی, تنظیم هیجان و رفتار های انطباقی/ اجتماعی