سیما بوذری - عضو هیات علمی موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی

امروزه تحولات بسیار سریع اجتماعی، رنامه ریزان را متوجه چند اصل نموده است که: 1-امکان شناخت کامل و پیش بینی کل تحولات یک جامعه امکان پذیر نمی باشد 2-برنامه ریزی های خشک و ثابت خطی پاسخگوی پویای و تحولات جوامع نیست. 3-توجه به برنامه ریزی های فرایندی به منظور شناخت دقیق پارامترهای موثر در تحولات، مشارکت ذی نفعان و ارزیابی مرحله به مرحله اقدامات از خواسته های به حق جوامع پیچیده امروزی است. از اینرو هدف از این مقاله توجه ویژه به سابقه برنامه ریزی شهری در ایران و بررسی نقش آموزش عالی و گسترش فضایی آن به عنوان یکی از پارامترهای موثر در تحولات کلان شهر تهران می باشد. بدین منظور با استناد به روش های تحلیل فضایی، اسنادی ژرفا نگر و با استفاده از ابزار سیستم اطلاعات جغرافیایی و آمارهای توصیفی، کلان شهر تهران مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج بدست آمده روشن نمود که با وجود سابقه نسبتاً طولانی(بیش از نیم قرن) در ایران ما به دلیل نگاه خطی به برنامه ریزی و عدم توجه به بازخورد برنامه های اجرا شده در دهه های گذشته و عدم مشارکت ذی نفعان درتحولات کلان شهر تهران از جمله نظام آموزش عالی کشور، نه تنها چالش های پیش رو در کلان شهر تهران حل نگردیده بلکه بر پیچیدگی های آن نیز افزوده شده است.

برنامه ریزی فرایندی، کلان شهر، شبکه شهری، آموزش عالی، تحلیل فضایی، سیستم اطلاعات جغرافیایی