مهدی نجفی - دانشجوی دکتری جامعه شناسی فرهنگی دانشگاه آزاد علوم تحقیقات تهران
بهرام قدیمی - دانشیار گروه جامعه شناسی ورزشی، دانشکده ادبیات، علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
صدیقه محمد اسماعیل - دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده ادبیات، علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
علی باصری - استادیار گروه مردم شناسی، دانشکده ادبیات، علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران
زهرا علی پوردرویشی - دانشیار گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران، ایران

مطالعه کتاب به عنوان یکی از مهم ترین مصادیق ذائقه فرهنگی شهروندان، از موضوع­های مهم و نگرانی های بزرگ کشورهای در حال توسعه است تا جایی که اهمیت کتابخوانی، یکی از اجزاء بنیادین در توسعه به مفهوم کلی و از ابزارهای توسعه اقتصادی است. ازاین رو؛ این پژوهش با هدف تحلیل رابطه «سرمایه فرهنگی و ذائقه فرهنگی شهروندان شهر تهران درزمینه مصرف یا مطالعه کتاب» انجام گرفته است. روش پژوهش، تحلیلی توصیفی و به صورت پیمایشی (پرسشنامه) داده های تحقیق گردآوری شده است. جامعه آماری شهروندان بالای ۱۵ سال شهر تهران است. روش نمونه­گیری، تصادفی خوشه­ای در پنج ناحیه (شمال، جنوب، غرب، شرق و مرکز) و حجم نمونه، با استفاده از جدول حجم نمونه مورگان به تعداد ۴۰۰ نفر انتخاب گردیده است. روایی ابزار پژوهش صوری و پایایی با استفاده از آلفای کرونباخ (کل) ۸۸۵/۰ به دست آمده است. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان می دهد؛ بین متغیرهای مستقل تحصیلات فرد (۴۰۱/۰)، انجام فعالیت های فرهنگی و هنری (۵۳۸/۰)، علاقه به مطالعه کتاب (۶۰۲/۰)، مصرف موسیقی (۵۹۵/۰) و مصرف فیلم و سریال (۴۱۰/۰) و متغیر وابسته یعنی ذائقه فرهنگی مصرف کتاب، رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. نتایج آزمون تحلیل واریانس یک طرفه نیز حاکی از وجود تفاوت معنی دار در ذائقه فرهنگی مصرف کتاب به تناسب سرمایه فرهنگی افراد دارد. به عبارتی؛ هرچقدر سرمایه فرهنگی افراد بیشتر باشد ذائقه فرهنگی آن ها در انواع مختلف کتب (کلیات، اجتماعی، دین، فلسفه و روان شناسی، تاریخ و جغرافیا، هنر، سرگرمی و ورزش، ادبیات، فنون، علوم، زبان) بیشتر و متفاوت یا متنوع خواهد بود.

سرمایه فرهنگی, ذائقه فرهنگی, مصرف کتاب, شهروندان, تهران